سیاست جنایی ایران در قبال برخورد با فعالیتهای غیر مجاز سمعی و بصری- قسمت ۲۱

۱۴-بهشتی- محمد، فرهنگ صبا، انتشارات صبا، ۱۳۸۶ .
۱۵-جعفری لنگرودی- محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، انتشارات گنج دانش، ۱۳۸۴ .
۱۶-جعفری لنگرودی- محمد جعفر، مبسوت در ترمینولوژی حقوق، جلد چهارم، انتشارات گنج دانش، ۱۳۷۸ .
۱۷-جنانی- عادل، بررسی جرایم صوتی و تصویری در فقه و حقوق موضوعه، انتشارات ادیبان، ۱۳۸۱ .
۱۸-حسینی- قدرت، روزنامه ایران، سال سیزدهم، شماره ۲۹۰۳ ، ۱۳۸۶ .
۱۹-خامنه ای- سید علی، رساله اجوبه الاستفتائات، انتشارات بین الملل، ۱۳۸۳ .
۲۰-دهخدا- علی اکبر، لغت نامه دهخدا، جلد سی و هشتم، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۳۵ .
۲۱-رضائی- احمد، روزنامه جام جم، سال هشتم، شماره ۲۰۲۴ ، ۱۳۷۳ .
۲۲-زراعت- عباس، شرح قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، جلد دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۹ .
۲۳-زراعت- عباس، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، انتشارات شمشاد، ۱۳۸۱ .
۲۴-سادات نژاد- علی، نشریه سروش، اشاراتی بر قوانین جمهوری اسلامی ایران، انتشارات شبگیر، ۱۳۷۹ .
۲۵-شامبیاتی- هوشنگ، حقوق کیفری اختصاصی، جلد سوم، انتشارات ژوبین، ۱۳۷۷ .
۲۶-صانعی- پرویز، حقوق جزای عمومی، جلد اول، انتشارات گنج دانش، ۱۳۷۴ .
۲۷-عزیزی- هوشنگ، روزنامه جام جم، سال یازدهم، شماره ۸۰۹۴ ، ۱۳۷۵ .
۲۸-عمید- حسن، فرهنگ فارسی عمدی، جلد دوم، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۵۷ .
۲۹-فاضل لنکرانی- محمد، جامع المسائل، منتخبی از استفتائات، جلد اول، انتشارات امیرالعلم، ۱۳۷۲ .
۳۰-فرهادی- رضا، نشریه سروش، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۶ .
۳۱-فیض- علیرضا، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای اسلامی، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۶۹ .
۳۲-قربانی- فرج اله، مجموعه آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور، انتشارات فردوسی، ۱۳۸۰ .
۳۳-کیانوش- عزیزاله، چگونگی پیشگیری از جرایم در حقوق اسلامی، انتشارات مجد، ۱۳۸۲ .
۳۴-گلدوزیان- ایرج، بایسته های حقوق جزای عمومی (۳-۲-۱)، انتشارات میزان، ۱۳۸۲ .
۳۵-محسنی- مرتضی، دوره حقوق جزای عمومی، پدیده جنایی، جلد دوم، انتشارات گنج دانش، ۱۳۷۵ .
۳۶-موسوی خمینی- روح اله، المکاسب المحرمه، جلد دوم، انتشارات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۲ .
۳۷-مؤمنی- علیرضا، روزنامه همشهری، سال دوازدهم، شماره ۳۶۲۱ ، ۱۳۷۰ .
۳۸-ناصری- محمدجواد، روزنامه جام جم، سال هفتم، شماره ۲۴۹۳، ۱۳۸۲ .
۳۹-نوربها- رضا، زمینه حقوق جزای عمومی، انتشارات دادآفرین، ۱۳۸۱ .
۴۰-نوروزی فیروز- رحمت اله، جزوه درسی حقوق جزا، انتشارات دانشگاه مازندران، ۱۳۸۱ .
۴۱-ولیدی- محمد صالح، جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی و حقوق و تکالیف خانوادگی، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۴ .
Abstract:
The phenomenon of crime has more or less existed in all present and past societies and no land is empty of crome and no society is empty of crimital so that some of social sciences’ scientists consider crimes as the facts of social life. But two variable factors of time and place have had and have an important effect on removing criminal description from the actions.
Of societies where time and space variables have an enormous inpact on it , is the crimes related to sound and image. In the problems related to sound and image, there are abundant discussions in the Great Qoran and the narratives stated by the prophet’s family so that it can be said darely that there is no dark point unless it has been explored. But firstly, in respect of image topic, the narratives have discussed abput statue- making and image – making and etc. which have a fundamental difference with what has come in legal texts about commonplace and obscene images and some subjects have been mentioned about the sound, the boundary between legal and illegal sound and legal song and illegal song. In this respect, there is disagreement between Sunnite and Shiite people. Although Sunnite people don’t consifer a virtual respect for illegal song but most Shiite religious juris consults have ordered about virtual respect of illegal song. The crimes related to sound and image , particularly in respect of general chastity and modesty have been always in some way infected by all societies as an indecent social and cultural action. In Iran, regarding to elearness of the Great Qoran about retaining general chastity and ethics and the existence of abundant narratives in this respect, some attempts have exerted in criminology of these kinds of actions.
Due to this same reason , crimes related to sound and image and the problems related to public ethics and chastity have been addressed by the legislater at the beginning of legislation so that in first criminal- natural law in Iran called as general punishments’ law approved in 1304 and the modifications and appendixes related to it in 1352 in Article 213, this topic has repeatedly been pointed out and criminology has been performed.
Despite of retaining public ethics and chastity during all times has been important particularly for Muslim people but due to different reasons, some persons embarked to destruct and demolish this sacred organization by different actions. The most important and the most fundamental instrument which is amortized by the activities of such individuals is using of abscene and immodest tapes and films.
Also, preparation and propagation and distribution of obscene films by violence and reluctance and / or publication of films related to legal married relationship can be of the facts of in land actions and the committed person is sentenced by execution punishment. Regarding to increasing statistics of problems related to preparation and propagation of private films, abscene and immodest images which are prepared in different methods and are distributed in the society , particularly among the youth, this result is obtained that the legis lator in the field of legis lation and criminology and the kinf of criminal executive guarantee is not successful and these regulations could not an important effect on criminal executive guarantee and a daily preventive action for the described crimes, incidence.
‘ The end ‘

1. -الف)اکوتریست Ecouterists افرادی را گویند که از راه شنیدن الفاظ و کلمات سکس یا شرح حال عریان یک واقعه جنسی ارضای جنسی پیدا می کنند.
   ب) ارتوگراف مانیک omaniacs erograph گروهی دیگر هستند که از طریق نوشتن یا کشیدن ارگانهای جنسی و یا از طریق خواندن و یا دیدن این قبیل نوشته ها التذاذ جنسی می یابند. ↑
2. -گروه های ابتذال در ایران:
   ۱-علامت و نشان گروه Rap چهار سال است که در برخی از خیابانها و محلات بر روی دیوارها مشاهده می شود بعلاوه آهنگ ها و عکسهای این گروه نیز در ایران پخش شده و بعضاً صدای آهنگ آنها از اتومبیل های شخصی در حال تردد در خیابانهای تهران شنیده می شود این گروه همچنین به گروه همجنس بازان نیز شهرت یافته است.
   ۲-گروه Asp که بیشتر بازیگران فیلمهای مبتذل و شوها میباشند متأسفانه فیلمهای آنان در حد زیادی در کشور پخش شده است. بعلاوه علامت این گروه نیز در بعضی نقاط شهر تهران دیده می شود.
   ۳-گروه متالیا که از حدود هشت سال پیش نوارهای آنان در ایران یافت می شود و این گروه بین دانش آموزان مدارس طرفدار دارد.
   ۴-گروه هوی متال نیز از گروههائی است که در میان برخی از جوانان اقشار متوسط جامعه طرفدار دارد.
   ۵-گروه صلیب که رهبر و رئیس آن شخصی است ایرانی که با الهام گرفتن از یک داستان یونانی به قصد اصلاح و انتقام از مسئولانی که از نظر آنها به کشور خیانت می کنند شکل گرفته و پس از مدتی دچار انحراف اخلاقی شده و با فریب دادن دختران مدارس آنها را مورد تجاوز قرار داده و پس از آن، آنان را مجبور می کردند که با الگوی این گروه که نشانه فرهنگ مبتذل غرب بود در جامعه تردد نمایند از مهمترین راه های این گروه ها ترویج آرم و علائم این گروه ها از طریق برنامه های ماهواره ای، نوارهای مبتذل ویدئوئی و شوهای خارجی است، تحقیقات به عمل آمده حاکی از این است که طی چند سال اخیر نوع خاصی از فیلمهای مبتذل تحت عنوان غزوان نظارت که حدود سی درصد فیلمهای مبتذل و مستهجن را داخل کشور تشکیل می دهد نقش خاصی را در گسترش این انحرافات بازی کرده است.
   از دیگر راه های نفوذ این گروه های ابتذال پاره های از سفر خارجی و الگو گرفتن از این گروه هاست همانطور که تحقیقات نشان داده است که اکثر جوانان پیرو این گروه ها در ایران بدون اینکه از فلسفه وجود آنها اطلاع داشته باشد از آنان به صورت کورکورانه تقلید می کنند همچنین مراکزی نیز لباس بفروش علامت ، آرم و نشانه های این گروه ها می پردازند. ↑
3. -ماده ۶۹۸ ق. م . ا. مقرر میدارد: «هر کس به قصد اصرار به غیر یا تشویق اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله نام یا شکوائیه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هر گونه اوراق چاپی یا خطی یا امضاء یا بدون امضاء اکاذیبی را اظهار نماید. یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت رأساً به عنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد اعم از اینکه از طریق مزبور به نحوی از انحاء به ضرر مادی یا معنوی غیر وارد شود یا نه، علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال و یا شلاق، تا (۷۴) ضربه محکوم شود.» ↑
4. -انما جزاء الذبین یحاربون الله و رسوله و یسمعون فی الارض فساداً ان یقتلوا و تقطع ایدیهم و ارجلهم من خلاف (و یصلبوا و تقطع ایدیهم و ارجلهم من خلاف و بنفوا من الارض ذلک لهم خزی فی الدنیا و لهم فی الاخره عذاب عظیم. ↑

نقش سازمان ‌های اطلاعاتی در سیاست‌ خارجی مطالعه موردی نقش سازمان سیا در سیاست ‌خارجی ایالات متحده آمریکا- قسمت ۲۰

 

• Gates, Robert, (1987). “The CIA and American Foreign Policy”, Foreign Affairs, Vol. 66, No. 2, pp. 215-230.
• Gazit, Shlomo, (1999). “Intelligence and Peace Process in Israel”, in Hesi Carmel, Intelligence for Peace, London: Frank Cass.
• George, Alexander, (1969). “The Operational Code: A neglected approach to the Study of political leaders and Decision making”, International Studies Quarterly, No. 13, 190-222.
• George, Alexander, (1980). Presidential Decision Making in Foreign Policy: The Effective use of Information and Advice, Boulder: Westview Press.
• George, Alexander, (1993). Bridging the Gap: Theory and Practice in Foreign Policy, Washington D.C.: U.S. Institute of Peace Press.
• Gerner, Debora, (1995). “ The Evolution of the Study of Foreign Policy”, in Laura Neack, Jeanne Hey and Patrick Haney, eds., Foreign Policy Analysis: Continuity and Change in it’s Second Generation, N.J.: Prentice Hall.
• Glenn Hastedt (1991). Intelligence And U.S. Foreign Policy: How to Measure Success? , Intelligence and Counterintelligence, Vol. 5, No. 1, pp. 49-62.
• Godson, Roy, ed. (1981). Intelligence Requierments for the 1980s ,Washington; National Security Information Center.

 

Gordon, Martel, (1994). American Foreign Relations Reconsidered: 1890-1993, London: Routledge.

1. Griffiths, Martin, (2005). Encyclopedia of International Relations and Global Politics, London: Routledge.
2. Guzzini, Stefano, (1998). Realism in International Relations and International Political Economy, London: Routledge.
3. Halevy, Efraim, 2006. Man in the Shadows: inside the Middle East Crisis with a Man Who Led the Mossad, NewYork: St. Martin’s Press.
4. Halperin, Morton and Clapp, Priscilla, (2006). Bureaucratic Politics and Foreign Policy, Washington, D.C.: Brookings.
5. Halprin, Morton, (1974). Bureaucratic Politics and Foreign Policy, Washington D.C.: Brookings Institution Press.

Handel, Michael, (1985). “Strategic Surprise: The Politics of Intelligence and the Manegment of Uncertainty”, in Maurer, Alfred, Tunstall, Marion, Keagle, James, 1985. Intelligence: Policy and Process, Boulder: Westview Press.

1. Handle, Michael, (2003). “Intelligence and Problem of Strategic Surprise”, in Richard Betts and Thomas Mahnken, eds., Paradoxes of Strategic Intelligence, London: Frank Cass.
2. Harel, Isser, (1997). The House on Garibaldi Street, London: FrankCass.
3. Harold Brown and Warren Rudman (1996). Preparing for the 21th Century: An Apparaisal of the U.S. Intelligence, Connecticut: npb.
4. Harry Howe Ransom (1980). “Being Intelligent about Intelligence Agencies”, American Political Science Review ۸۰, pp. 141-148.
5. Hastedt, Glenn, (1991). “Intelligence And U.S. Foreign Policy: How to Measure Success?” , Intelligence and Counterintelligence, Vol. 5, No. 1, pp. 49-62.
6. Hastedt, Glenn, (2005). “Public Intelligence: Leaks as Policy Instruments-The Case of Iraq War”, Intelligence and National Security, Vo. 20, No. 3, pp. 419-439.
7. Herman, Michael, (1996). Intelligence Power in Peace and War, Cambridge: Cambridge University Press.
8. Herman, Michael, (2004). “Intelligence and National Action” in Lock K. Johnson and James Wirtz, Strategic Intelligence: Windows into a Secret World, Los Angeles: Roxbury publishing Company, pp. 224-233.
9. Hermann and Fischerkeller, Richard K. and Michael P., (1995). “Beyond the Enemy Image and Spiral Modle: Cognitive-Strategic Research after the Cold War, International Organisation, Vol. 49, No. 3, pp. 415-450.
10. Hermann and Hermann, Margaret G. and Charles F., (1989). “Who Makes Foreign Poliy Decisions and How: An Empirical Inquiry”, International Studies Quarterly, Vol.33, No. 4, pp. 361-387.
11. Hermann, Margaret G., 1974. “Leader Personality and Foreign Policy Behavior”, in James A. Rosenau, ed., Comparing Foreign Policies: Theories, findings, and Methods, NewYork: Sage-Halsted.
12. Hicks, D. Bruce (2005). “Lifting the Arms Embargo on the Bosnian Muslims: Secret Diplomacy or Covert Action?” , International Journal of Intelligence and CounterIntelligence, Vol.18,No.2, pp. 246-261.
13. Hilsman, Roger, (1952). “Intelligence and Policy Making in Foreign Affairs”, World Politics, Vol. 5, No. 1, pp. 1-45.
14. Hinsley, F. harry (1993). “The Influence of world war in the second world war”, In F. H. Hinsley and Allan Stripp, eds., codebreakers: The Inside story of Bletchley Park, Oxford: Oxford university Press.
15. Hitz, Frederick, (2008). Why Spy? Espionage in An Age of Uncertainty, NewYork: St. Martin’s Press.
16. Holsti, Kal, (1970). “National Role Conceptions in the Study of Foreign Policy” , International Studies Quarterly, 14, 233-309.
17. Holsti, Ole R., North, Robert and Brody, Richard, (1968). “ Perception and action in the 1914 Crisis”, in David Singer, Quantitative International Politics: Insights and Evidence, NewYork: The Free Press.
18. Holsti, Ole, (1976). “Foreign Policy Formation Viewed Cognitively”, in Robert Axelrod, ed., The Structure of Decision: The Cognitive Maps of Political Elite, Princeton: Princeton University Press.
19. Holsti, Ole, (2006). Making American Foreign Policy, London: Routledge.
20. Holt, Pat M., 1995. Secret Intelligence and Public Policy: A Dillemma of Democracy, Washington: CQPress.
21. Houghton, David Patrick ( 2007). “Reinvigorating the Study of Foreign Policy Decision Making: Toward a Constructivist Approach”, Foreign Policy Analysis, Vol.3, No. 3, pp.24-45.
22. Houghton, David, (1996). “The Role of analogical Reasoning in Novel Foreign Policy Situations”, British Journal of Political Science, Vol. 26, No. 4, 523-553.
23. Hudson, Valeri and Vore, Christopher, (1995). “Foreign Policy Analysis Yesterday, Today, and Tommorow”, Mershon International studies Review, Vol.39, No. 2, pp. 209-238.
24. Hudson, Valerie, (2005). “Foreign Policy Analysis: Actor-Specific Theory and the Ground of International Relations”, Foreign Policy Analysis, Vol. 1, No. 1, pp. 1-30.
25. Hudson, Valerie, ed., (1997). Culture and Foreign Policy, Boulder, CO: Lynne Reinner Publishers.
26. Hulnick, Arthur (2007). “What is Wrong with the Intelligence Cycle?” , in Johnson, 2007, Vol. 2, pp. 1-22.
27. Immerman, Richard, (2006). “A Brief History of CIA”, in Theoharis etal. , eds., The Central Intelligence Agency: Security under scrunity, London: GreenPress.
28. Immermman, Richard, (1982). The CIA in Guatemala: The Foreign Policy of Intervention, Austin: University of TexasPress.
29. Jackson, Peter, Siegel, Jennifer, eds., (2005). Intelligence and Statecraft: the Use and Limits of intelligence in International Society, London: Praeger.
30. Janis, Irving, (1982). Groupthink: Psychological Studies of Policy Decisions and Fiascoes, Boston: Houghton Mifflin.

Jeffry Jones,(1995). Changing Diffrences: Woman and the Shaping of American Foreign Policy: 1917-1994, NewBrunswick: Rutgers Press.

1. Jervis, Robert, (1976). Perception and Misperception in International Politics, Princeton: Princeton University Press.
2. Jervis, Robert, (1986-87). “Intelligence and Foreign Policy: A Review Essay”, International Security, Vol. 11, No. 3.
3. Johnson, Loch K., (1996). Secret Agencies: U.S. Intelligence in a Hostile World, NewHaven, CT: Yale University Press.
4. Johnson, Loch K., (2008). “Glimpsea into the Gems of American Intelligence: The President’s Daily Brief and the National Intelligence Estimate”, Intelligence and National Security, Vol. 23, No. 3, pp. 333-370.
5. Johnson, Loch K., ed., (2007). Strategic Intelligence, 5 Vols. , London: PSI.
6. Johnson, Loch, (1989). America’s Secret Power: the CIA in a Democratic Society, NewYork: Oxford University Press.

ماهیت حقوقی شرط فاسخ در قراردادها- قسمت ۲۸

بنابراین، آثار شرط فاسخ مربوط منافع و نماآت مورد معامله را می توان از رویه قضایی، استفتائات انجام شده از علما و مراجع، مستندات فقهی، آثار مربوط به اقاله و دیگر نهادهای مشابه و خصوصاً از مواد گوناگون و پراکنده قانون مدنی(مثل مواد ۲۸۷، ۳۴، ۴۵۹، ۸۰۴، ۳۶۱ و …) استنباط کرد. پس منافع و نماآت منفصل از آن خریدار و منافع و نماآت متصل از آن فروشنده می باشد.
۲-۳- آثار مربوط به تصرفاتی که موجب تغییر قیمت است
پس از وقوع معلّق علیه، اگر در فاصله بین تشکیل عقد و انحلال آن تصرفاتی در مال مورد معامله و یا کالا شده باشد و این تصرفات باعث ازدیاد یا کاهش قیمت آن شده باشد، در صورت ازدیاد از آن چه کسی می باشد؟ و در صورت کاهش چه کسی باید نقصان آن را جبران کند؟
در صورتی که قرارداد به واسطه شرط فاسخ و حصول معلّق علیه منحل و منفسخ گردد؛ تصرفاتی که سبب افزایش و ازدیاد قیمت مال مورد معامله شده باشد، از آن خریدار می باشد. زیرا تصرفات او زمانی انجام شده است که مالک مال بوده است. مثلاً، شخصی در قالب عقد بیع، خانه ای می خرد و در ضمن عقد طرفین شرط می نمایند، در صورتی که تا یک سال آینده سند خانه از رهن بانک خارج نگردد عقد بیع منفسخ باشد. حال اگر در مدت تعیین شده سند خانه از رهن بانک خارج نشود (معلّق علیه واقع شود) و عقد بیع خانه منفسخ گردد؛ و در فاصله بین تشکیل عقد و انفساخ آن مالک جدید (خریدار) تعمیراتی در خانه انجام داده باشد که باعث ازدیاد قیمت آن شده باشد، مابه التفاوت بین قیمت مورد معامله در زمان تشکیل عقد و قیمت آن در وضعیت موجود، بر اساس ارزش زمان انفساخ عقد، معین می گردد؛ و به طرف معامله که تصرفش سبب افزایش قیمت شده، تأدیه می گردد.
یا اگر اتومبیلی خریداری شده و به واسطه شرط فاسخ، قرارداد منحل شده باشد؛ اگر وسایلی بر روی اتومبیل نصب شده باشد که قابل جدا کردن باشد، از آن خریدار می باشد.
ماده ۲۸۸ ق.م. مقرر می دارد: «اگر مالک ، بعد از عقد در مورد معامله تصرفاتی کند که موجب ازدیاد قیمت آن شود، در حین اقاله به مقدار قیمتی که به سبب عمل او زیاد شده است مستحق خواهد بود.»
یکی از حقوقدانان در مسأله اقاله عقد، در خصوص تصرفاتی که باعث تغییر قیمت شده باشد، در صورت افزایش قیمت معتقد است، «هر گاه طرفی که به وسیلۀ عقد مالک شده است، تصرفاتی در آن به عمل آورد که سبب ازدیاد قیمت آن شود، به هنگام اقاله به مقدار قیمتی که به سبب عمل او زیاد شده استحقاق خواهد داشت. زیرا تصرف او قبل از اقاله در مال متعلق به خود انجام شده که قانوناً محترم است و اقاله سبب زوال حق او از این جهت نخواهد گردید. مانند آن که شخصی خانه ای خریده و آن را تعمیر کرده است. در این صورت مابه التفاوت بین قیمت مورد معامله و قیمت آن در وضعیت موجود، بر اساس ارزش زمان اقاله معین گردیده و به طرف معامله که تصرفش سبب افزایش قیمت شده، تأدیه می گردد.»[۲۴۶]
در خصوص کاهش قیمت نیز معتقد است: «اگر پس از عقد تصرفات مالک، سبب کاهش قیمت مورد معامله گردد، بعد از اقاله، لازم است با پرداخت مبلغ کاسته شده همراه با مورد معامله، نقصان مزبور جبران گردد. مثل اینکه اتومبیلی که به مبلغ صد میلیون ریال فروخته شده به علت تصادف ده میلیون ریال کسر قیمت پیدا کرده باشد، در این صورت پس از اقاله، خریدار ملزم است اتومبیل را به اضاله ده میلیون ریال به فروشنده برگرداند.»[۲۴۷]
حکم کاهش قیمت هم مثل افزایش آن در اقاله، در شرط فاسخ هم جاری است؛ و در صورتی که به واسطه شرط فاسخ عقد منحل گردد، تصرفاتی که در فاصله تشکیل عقد و انفساخ آن، باعث کاهش قیمت مورد معامله شده باشد، خریدار باید کاهش قیمت را جبران نماید. مثلاً، در قرارداد اجاره به شرط تملیک یک دستگاه اتومبیل که به واسطه شرط فاسخ منحل شده است؛ در صورتی که خریدار تصادف کرده باشد و قیمت اتومبیل کاهش پیدا کرده باشد و یا نقصی در آن ایجاد شده باشد، خریدار علاوه بر رد اتومبیل باید کاهش قیمت و نقص ایجاد شده را هم جبران نماید.
بنابراین، تصرفاتی که در فاصله تشکیل عقد و انفساخ آن به وسیلۀ شرط فاسخ شده باشد، اگر سبب افزایش و ازدیاد قیمت مال مورد معامله شده باشد، از آن خریدار می باشد )ماده ۲۸۸ ق.م). تصرفاتی هم که باعث کاهش قیمت مورد معامله شده باشد، خریدار باید کاهش قیمت را جبران نماید.
۳- آثار شرط فاسخ در فرض عدم حصول معلّق علیه
تعلیق انحلال قرارداد به وسیلۀ درج شرط فاسخ در ضمن آن، بقاء قرارداد و اثر آن را در حال تزلزل نگه می دارد. قرارداد مذکور حدوثاً به طور منجّز واقع شده است اما بقائاً معلّق بر یک امر احتمالی در مدت تعیین شده می باشد. در صورتی که در مدت تعیین شده در قرارداد، معلّق علیهِ شرط فاسخ واقع نگردد؛ قرارداد از حالت تزلزل خارج شده و کامل می گردد. به عبارت دیگر، پس از زوال سببی که انحلال عقد به موجب آن معلّق بر یک امر احتمالی در مدت معین شده است، تعلیق انفساخ عقد رفع می شود و عقد از حالت تزلزل خارج می گردد.
در این حالت ماهیت شرط فاسخ محقق نمی گردد و آثار حقوقی آن نیز جاری نمی شود.
نتیجه گیری
نتایجی که از تحقیقات انجام شده در این پایان نامه گرفته می شود به شرح ذیل می باشد؛

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

1. تعلیق در حقوق ایران، به تعلیق در انعقاد عقد با تعلیق در منشأ تفسیر می شود؛ نه به تعلیق در انحلال عقد یا شرط فاسخ. ممکن است یکی از علل عدم اشاره به تعلیق در انحلال عقد این باشد که قانوگذار، در ماده ۲۶۴ ق.م. عنوان اقاله را برای بیان این مفهوم کافی دانسته و تعلیق انحلال عقد یا شرط انفساخ را نوعی اقاله معلّق تلقی کرده است. پس، شرط فاسخ مصداقی از اقاله معلّق و انفساخ قهری است که با تراضی طرفین در ضمن عقد انجام می شود.
2. شرط فاسخ، ماهیتی متفاوت از نهادها و تاسیسات مشابه مثل، خیار شرط، شرط نتیجه، شرط تعلیقی، اقاله، اثر تلف مبیع قبل از قبض و دیگر نهادها و تاسیسات مشابه دارد.
3. امروزه در بیشتر معاملات ثمن به صورت مؤجل و یا طی چند قسط پرداخت می گردد. در این گونه قرارداد ها شرط فاسخ لازم و ضروری می باشد و حتی می تواند انگیزه اصلی انعقاد قرارداد هم باشد. زیرا درج شرط فاسخ در این گونه قراردادها، در راستای تعهدات طرفین و در ارتباط مسقیم با آنها و به جهت استحکام و ضمانت اجرای آنها می باشد. به عبارت دیگر، هدف از درج شرط فاسخ در این گونه قراردادها، در دست داشتن ابزاری است که هم حقوق طرفین در قرارداد حفظ شود و هم تضمین انجام تعهدات قراردادی باشد.
4. با توجه به مفهوم برخی از آیات و روایات، قواعد فقهی و حقوقی، وحدت ملاک برخی از مواد، اصول و نهادهای مشابه در قانون مدنی، دکترین حقوقی، رویه قضایی، عرف موجود، استفتائات انجام شده از علما و مراجع، شرط فاسخ با مبانی شروط در حقوق ایران و فقه امامیه سازگاری است. هیچ نصّی هم در کتاب، سنت، فقه، عرف و حقوق موضوعه، در خصوص بطلان و عدم صحت شرط فاسخ وجود ندارد. پس می توان انحلال و انفساخ عقد را معلّق بر یک امر احتمالی و غیر قطعی کرد، به نحوی که با تحقق معلّق علیه، عقد از زمان وقوع آن خود بخود منحل و منفسخ گردد.
5. اگر قانون گذار را هوشمند فرض نماییم، نه تنها شرط فاسخ را قبول دارد، حتی یکی از موارد استثنایی بطلان آن را هم در عقد نکاح بیان کرده است. قانون گذار، همان گونه که تعلیق ایجاد عقد نکاح را نمی پذیرد (ماده ۱۰۶۸ ق.م.)، تعلیق در انحلال آن را هم نمی پذیرد (ماده ۱۰۸۱ ق.م.). همچنین شرط فاسخ، تمام شرایط «صحت شرط ضمن عقد»، که در فقه و حقوق بیان شده است را دارا می باشد؛ و جزء شروط فاسدی که قانون گذار (در مواد ۲۳۲ و ۲۳۳ ق.م.) بیان کرده است نمی باشد.
6. دلیل اصلی مخالفت برخی از فقها در موارد مشابه با شرط فاسخ و عمده دلیل مخالفت بعضی از مراجع، علما و محاکم با شرط فاسخ این است که، انفساخ احتمالی در شرط فاسخ بدون سبب شرعی و قانون است (سببیت وجود عقد برای عدم آن). اما سبب شرعی و قانونی شرط فاسخ، همان تراضی و توافق ارادۀ طرفین، هنگام ایجاب و قبول عقد است که به صورت شرط ضمن عقد می باشد. به عبارت دیگر همان اراده هایی که عقد را انشاء کرده اند، به وسیلۀ شرط فاسخ، انحلال آن را هم با معلّق کردن بر یک امر احتمالی پیش بینی و انشاء نموده اند. درحقیقت یک انشاء با دو منشأ به وجود آورنده اند، یکی ماهیت عقد و دیگری انفساخ آن، منتهی این دو منشأ بر حسب ارادۀ طرفین، در زمان جداگانه محقق می شود، ماهیت عقد در زمان انشاء ولی ماهیت انفساخ آن بعداً، و پس از حصول معلّق علیه احتمالی محقق می شود.
7. شرط فاسخ در تمام عقود لازم به غیر از عقد نکاح و عقد وقف راه دارد؛ و در عقد ضمان اختلافی است. در عقود جایز، با توجه به ماهیت این عقود، که هر زمان طرفین می توانند آن را بر هم بزنند؛ درج شرط فاسخ در ضمن آنها معنایی ندارد. در ایقاعات هم شرط فاسخ راه ندارد.
8. انحلال قهری قرارداد به واسطه شرط فاسخ، از زمان وقوع معلّق علیه و ناظر به آینده است و اثر قهقرایی ندارد. منافع و نماآت منفصل در فاصله تشکیل عقد و انفساخ آن، متعلق به خریدار و منافع و نماآت متصل از آن فروشنده می باشد. همچنین، تصرفاتی که سبب افزایش و کاهش قیمت مال مورد معامله شده باشد، مربوط به خریدار است.
9. شرط فاسخ، علاوه بر اینکه سبب انحلال قرارداد می شود، سبب سقوط تعهدات و قطع آثار قرارداد هم می شود. پس، قانون گذار می تواند آن را هم در قسمت اسباب سقوط تعهدات در قانون مدنی (ماده ۲۶۴) و هم در قسمت شروط، به عنوان یکی از شروط و هم جزء اسباب انحلال قرارداد بیان نماید.
10. قانون گذار باید به تناسب تحولات در هر زمان قوانین متناسب با آن زمان هم وضع نماید؛ در غیر این صورت مشکلاتی که به وجود می آید، پیامدهای مناسبی به همراه ندارد. قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی می توانند با ایجاد وحدت رویه و تدوین قوانین، بسیاری از مشکلات موجود در خصوص شرط فاسخ را کم نمایند. فقها نیز باید پاسخ گوی نیازهای جدید و یافتن راه حل هایی برای قراردادها و شروط جدید باشند.
11. در صورت پذیرش رسمی شرط فاسخ از سوی قانوگذار ایران، به عنوان یکی از اسباب انحلال قهری قرارداد، بسیاری از پرونده موجود در این زمینه و مشکلات آنها حل خواهد شد. همچنین، باعث کاهش اطاله و کاهش ورودی این گونه پرونده ها و پرونده های مشابه به دادگاه ها خواهد شد. اما پذیرش این شرط به صورت رسمی از سوی قانون گذار، باید به صورت آگاهانه و با رعایت تمام جوانب، از جمله، جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی از این شرط باشد؛ تا قوانین کاملی در این زمینه تدوین گردد.

منابع
الف) منابع فارسی

1. 1. امامی، سید حسن، چاپ دوازدهم، ۱۳۷۲، حقوق مدنی، انتشارات کتاب فروشی اسلامیه، جلدیک
   2. بازگیر، یداله، چاپ اول، ۱۳۷۹، قانون مدنی در آراء دیوان عالی کشور، خیارات و احکام راجع به آن، انتشارات فردوسی، چاپ دریا
   3. —، چاپ دوم، ۱۳۸۲، قانون مدنی در آینۀ آراء دیوان عالی کشور، عقود و تعهدات، انتشارات فردوسی
   4. حسینی نیک، سید عباس، چاپ دوم، ۱۳۸۲، قانون اساسی و مدنی، انتشارات مجد
   5. جعفری لنگرودی، محمّد جعفر، چاپ اول،۱۳۸۰، فلسفه حقوق مدنی، عناصرعمومی عقود، کتابخانه گنج دانش، جلداول
   6. —، چاپ اول، ۱۳۸۱، فلسفه عمومی حقوق بر پایه اصالت عمل، تئوری موازنه، کتابخانه گنج دانش
   7. —، چاپ اول ۱۳۸۶، ضمان عقدی در حقوق مدنی، انتشارات کتابخانه گنج دانش
   8. —، چاپ پنجم، ۱۳۸۰، حقوق اموال، کتابخانه گنج دانش
   9. دلشاد، ابراهیم، چاپ اول، ۱۳۸۸، حقوق مدنی، عقود معیّن (۱)، مؤسسه انتشارات آل طه
   10. رفیعی، محمد تقی، چاپ سوم، اسفند ۱۳۸۶، ترجمه کتاب متون دانشگاهی حقوقی (نوشته martin hunt)، انتشارات مجد (A level and as level law, by martin hunt, London 2000, typesetting and lithography, MAJD)
   11. شهیدی، مهدی، چاپ هشتم، ۱۳۸۶، حقوق مدنی، سقوط تعهدات، انتشارات مجد، جلدپنجم
   12. —، چاپ چهاردهم، ۱۳۸۹، حقوق مدنی۳، تعهدات، انتشارات مجد
   13. —، چاپ دوم ۱۳۸۷، حقوق مدنی، شروط ضمن عقد، انتشارات مجد، جلد چهارم
   14. —، چاپ سوم ۱۳۸۶، حقوق مدنی، آثار قراردادها و تعهدات، انتشارات مجد، جلد سوم
   15. —، چاپ هفتم ۱۳۸۸، حقوق مدنی، تشکیل قراردادها و تعهدات، انتشارات مجد، جلد اول
   16. صفایی، سید حسین، چاپ دوم، ۱۳۸۳، دوره مقدماتی حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، نشر میزان، جلد دوم
   17. عابدیان، میرحسین، اسدزاده، مجتبی، فیروزمند، علی، چاپ اول، ۱۳۸۸، در تکاپوی عدالت، آراء دیوان عالی کشور در امور مدنی، نشر میزان
   18. کاتوزیان، ناصر، چاپ دوم، ۱۳۷۶، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، انحلال قرارداد، خیارات، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، جلد ۵

تحلیل موضوعی شعر وحشی بافقی- قسمت ۳

:
امروزه تصمیمگیری[۱] یکی از مباحث عمده در عرصه تئوری پردازی در سیاست میباشد و اندیشمندان زیادی را در این عرصه به خود مشغول داشته است. اگرچه ریشه اصلی تئوریهای تصمیمگیری به اقتصاد و مدیریت برمی گردد، اما دامنه این موضوع به عرصه سیاست و سیاست دفاعی نیز کشیده شده و تحقیقات زیادی در این زمینه توسط محققان عرصه سیاست انجام شده است و مدلهای گوناگونی را برای تحلیل تصمیمات در سیاست و بویژه در سیاستهای دفاعی- امنیتی ارائه کرده اند.
با نگاهی بر تحقیقات و مطالعات صورت گرفته درمی یابیم که الگوی عقلانی[۲] تصمیم گیری، الگوی غالب در زمینه تصمیم گیری های دفاعی- امنیتی بوده و فرض این الگو به صورت کلی بر مبنای اتخاذ تصمیم بوسیله قانون هزینه- فایده است ؛ به طوری که بازیگر در مرحله اول راههایی را برای رسیدن به هدف خود انتخاب، سپس تمامی راه های رسیدن به هدف را بررسی می کند و سپس دست به انتخاب منطقی
می زند و مطلوبترین گزینه را برمیگزیند.
الگوهای دیگری هم در تصمیم گیری دفاعی- امنیتی وجود دارند که بوسیله محققانی چون گراهام تی آلیسون[۳] مطرح شده اند. البته همه این الگوها به عنوان انتقاد و جایگزین مدل عقلانی تصمیم گیری مطرح شده اند و توانسته اند در مواقعی قدرت بیشتری برای توصیف و توضیح وقایع پیدا کنند. مدلهایی چون مدل تصمیم گیری فرایند سازمانی[۴]، مدل سیاستهای حکومتی[۵] و مدل تصمیم گیری تکثرگرا[۶]، مدلهایی هستند که توسط محققان صاحب نظر در این زمینه به عنوان جایگزین مدل عقلانی مطرح شده اند.
در این پژوهش موضوع مطالعه ما چنانکه بیان شده است تاثیر یک گروه منافع[۷] بزرگ نظامی- صنعتی بر سیاستگذاری دفاعی ایالات متحده است و این امر در محیط جامعه ایالات متحده که محیطی تکثرگرا بافعالیت گروه های منافع متنوع از نظر تعداد و از نظر تنوع صنفی است و به نظر می رسد که چون سیاستگذاری دفاعی ایالات متحده تحت فشار گروه های مختلف و تحت نفوذ این گروههاست و اینها سعی در هدایت تصمیمات این عرصه در جهت مورد علاقه خود می کنند؛ استفاده از الگوی تکثرگرای تصمیم گیری برای تحلیل سیاستگذاری دفاعی ایالات متحده روش مناسبی برای تحلیل فرایند شکل گیری تصمیمات در این عرصه باشد. چنانکه به نظر می رسد تصمیم گیری در این کشور در شرایط کش و قوس ها و زورآزمایی های منافع مرتبط به موضوع گرفته می شود و گروه منافعی مثل مجتمع های نظامی- صنعتی[۸] در عرصه سیاستگذاری دفاعی سعی در اختصاص بودجه کلان به ارتش و مسائل دفاعی این کشور دارد تا از طریق آن بتواند به سود و اهداف مورد نظر خود دست یابند.
ما در این قسمت ابتدا به طور مختصر به تعریف مفهوم تصمیم گیری و تصمیم گیری در سیاست خارجی خواهیم پرداخت، سپس مدلهای عقلانی، فرایند سازمانی و مدل سیاستهای حکومتی را بررسی کرده و در ادامه به بررسی مفصل مدل تصمیم گیری تکثرگرایانه خواهیم پرداخت.
۲-۲- تصمیمگیری، معنا و مفهوم:
تعاریف زیادی ازتصمیم گیری صورت گرفته است ولی جملگی بر این مسئله تأکید دارند که تصمیم برانتخاب فرد دلالت دارد و فرد این انتخاب را از بین گزینه های موجود که ممکن است محدود و یا نامحدود باشند، انجام می دهد. در زیر به برخی از مهمترین تعاریف ازتصمیم گیری اشاره می کنیم:
– الوانی: تصمیم گیری عبارت است ازانتخاب یک راه ازمیان راه های مختلف.
– رضائیان: تصمیم گیری فراگردی است که ازطریق آن، راه حل مسئله معینی انتخاب می گردد.
– استونر: تصمیم گیری فراگردی است که طی آن شیوه عمل خاصی برای حل مسئله یا مشکل ویژه برگزیده می شود (سلیمانی،۱۳۹۰: ۳۳۱).
– تصمیم گیری عبارت است از عمل انتخاب نمودن یک راه چاره از میان چند آلترناتیو ممکن الحصول که هر کدام درصدی از عدم اطمینان را به همراه دارند( خوشوقت،۱۳۷۵: ۸۵).
تصمیم گیری فرایندی است، خاص شامل: انتخاب یک راه و روش از میان دو یا چند روش موجود. تصمیم به معنای انتخابی خودآگاه است که به فرد امکان می دهد تا بر اساس مجموعه ای از شرایط داده شده نحوه رفتار و طرز تفکر خاص آن مجموعه بررسی و سپس یک گزینه، مقبول واقع شود و سپس اجرا گردد. تصمیم زمانی گرفته می شود که انتخاب انجام شده باشد. از تصمیم گیری نمیتوان صرفنظرکرد، زیرا امتناع ورزیدن از گرفتن تصمیم خودش یک نوع تصمیم گیری است (عباس زادگان،۱۳۷۷ : ۴۱ ).
بنا به تعریف “تصمیم گیری صرفا ًعمل گزینش میان راه حلهای جایگزین یا بدیلهای موجودی است که در موردشان یقین و قطعیت نداریم” (دوئرتی و فالتزگراف ،۱۳۸۸ :۷۲۰). تصمیمات مطابق واژگان دیوید ایستون “بروندادها”ی نظام سیاسی هستندکه از طریق آنها ارزشها به نحو اقتدار آمیز در داخل یک جامعه توزیع می شوند (پیشین : ۷۱۹ ).
مشاهده می شود که تصمیم گیری را می توان عمل انتخاب یک گزینه از میان گزینه های موجود که این انتخاب بستگی به عوامل مختلفی دارد، دانست که این عوامل را می توان به دو دسته محدودیتها- مشوقها و دستاوردها- پیامدها تقسیم کرد که این دو دسته عوامل باعث می شوند که یک گزینه از میان گزینه های موجود برگزیده شود.
۲-۳- تصمیم گیری در سیاستگذاری سیاست های دفاعی- امنیتی:
نه کتابنامه اصطلاحات و تعاریف ناتو و نه فرهنگ لغت اصطلاحات نظامی مربوط به وزارت دفاع امریکا تعریف مشخصی از سیاست دفاعی ارائه کرده اند. در میان تعاریف متعدد سیاست دو تعریف زیر از فرهنگ لغت وبستر[۹] گرفته شده، برای بحث ما مناسب است:

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

 

1. یک مسیر روشن یا روش اقدامی از میان جایگزینهای مختلف و بر حسب شرایط برای هدایت و تعیین تصمیمات خاص در آینده.
2. برنامه ای فراگیر سطح بالایی که اهداف عمومی و رویه های قابل قبول، بویژه در بخش دولتی را فرا می گیرد.

تعریفی که از اصطلاح سیاست دفاعی می شود داشت عبارت است از: ” یک رویه از عمل یا رفتار که بوسیله رهبر اجرایی ارشد تعریف شده، برای تاثیرگذاری و تعیین تصمیمات ، اقدامات و سایر موضوعات مربوط به امور نظامی که با استراتژی امنیت ملی ناسازگار نباشد”. همراستا با تعریف بالا لغتنامه وبستر و شماری از لغتنامه های مورد استعمال سیاست دفاعی را: برنامه ای برای دفاع از کشور در مقابل دشمنان تعریف کرده اند، که برنامه به این صورت تعریف شده : سیستمی از پروژه ها یا خدمات برای برآوردن نیازمندی عموم مردم(Tagareve,2006:3). سیاست دفاعی در مورد ایجاد واستفاده از نیروی نظامی است ووظیفه اصلی و اولیه سیاست دفاعی تعریف اهداف دفاعی و ایجاد ابزارهای ضروری برای دستیابی به آن اهداف است(Oguz,2009:9). سیاست دفاعی بوسیله فاکتورهای پیچیده زیر تبیین می شود: ارزیابی تهدیدها، الزامات بروکراتیک، سیاستهای کلان[۱۰] و سیاستهای خرد[۱۱](Ralph,2004:1).
نقطه خوب برای شروع بحث در مورد سیاست دفاعی این است که روشن کنیم این مفهوم چه اهداف، راه ها و وسایلی را تحت پوشش می گیرد و چگونه با چه منابعی آن هدفها قابل دستیابی اند. با توجه به مفهوم سیاست در مورد موضوعات دفاعی و نظامی، دو موضوع متمایز وجود دارد:

1. چگونه از ابزارهای در دسترس برای رسیدن به اهداف استفاده کنیم. مثلا در زمانی که حمله نظامی به کشور به وقوع پیوسته است.
2. تعریف وسایلی که می تواند به ملت اجازه دهدکه بطور موثر با تهدیدات و چالشهای احتمالی مواجه شود.

تعریف اول موضوعاتی از قبیل موضوعات استراتژیک و عملیاتی را در برمی گیرد که شامل برنامه ریزی هایی برای پیشامدهای احتمالی و پیش بینی شونده است مانند هدایت سربازان در منطقه نبرد. و تعریف دوم متن اولیه و مقدماتی سیاست دفاعی است. پیچیدگی سیاست دفاعی از امید به پیشبرد ارزشها و منافع ملت یا اتحادیه، اصول اساسی استراتژی امنیتی و نقش ارتش در ابزارهای قدرت ملی برمی خیزد که همه آنها بر تعریف اهداف دفاعی اثر می گذارند (Tagareve, 2006: 3).
اهداف دفاعی یک کشور کارکرد ارزشها و منافع ملی، تحلیل امنیتی آن ملت، اهداف امنیتی ملت، ماموریتهای دفاعی و در آخر جاه طلبیهای دفاعی[۱۲] آن است. یک تحلیل از محیط امنیتی، یک ارزیابی از تهدیدهای امنیتی برجسته است که ناشی از همسایگان و همچنین موضوعات امنیتی جهانی است. استراتژی امنیتی مفهومی شفاف، واقعبینانه و موثر را در استفاده از ابزارهای قدرت دیپلماتیک، اقتصادی، نظامی و سایر ابزارهای قدرت برای دستیابی به اهداف امنیت ملی فراهم می کند و ماموریتهای دفاعی از آن منتج می شود. همچنین بخش نظامی اهداف دفاعی به ماموریتهای دفاعی که برای نیروهای نظامی کشور نقشهایی را تعیین می کند، اشاره دارد(Oguz,2009:9-10).
اهداف امنیتی، استراتژیها و اهداف دفاعیاز ارزشها، منافع،چالشهای امنیتی،ریسکها وتهدیداتیبرمی
خیزدکه در نتیجه تحلیل محیط امنیتی شناخته شده اند. تحلیلهای امنیتی حال حاضر دنیا به تهدیداتی تاکید

واژه ها، ترکیبات، صنایع بدیع، نکته های بلاغی و بعضی نکات دستوری در ۲۰ قصیده اول دیوان مجیرالدین بیلقانی- قسمت ۶

معنی بیت: توقع و انتظار مجیر از حضرت بلند مرتبت تو این است که از عنایت و بزرگواری تو به حسن عاقبت و خیر و خوبی و بشارت تو دست یابد.
منابع قصیده ۷
۱-ناصر خسرو قبادیانی، دیوان، از روی نسخه تصحیح شده مرحوم تقی زاده، نشر چکامه، چاپ کبری، چاپ اول، ۱۳۶۱، ص ۶۱۶٫
وزن قصیده:
مفعول فاعلات مفاعیل فاعلان
بحر:
مضارع مثمن احزب مکفوف مقصور
مجیرالدین این قصیده را در زهد و موعظه و با وزن و ردیف یکی از قصاید استاد خود، خاقانی، سروده و در این قصیده به دنبال آرزوهای دنیوی بودن و پایبندی به دنیای فانی را نهی کرده و دنیای پس از مرگ و اندوختن توشه برای آخرت را متذکر شده است.
در این قصیده ی مجیر بسیاری از ترکیبات و مضمونهای به کار گرفته شده خاقانی در قصایدش به چشم می خورد.
۱)رخش امل متاز که ایام توسن است کار عدم بساز که رحلت معین است
رخش امل: اضافه تشبیهی، آرزو به اسبی تشبیه شده که آدمی سوار بر آن است، و آدمی را در عالم خیال به جاهایی می برد که آرزوی آنها را دارد.
رخش امل تازانیدن: مرکب آرزو را به جولان آوردن، کنایه از امید داشتن (فرهنگنامه شعری).
ایّام: در اینجا منظور روزگار و زمانه است.
توسن: سرکش
عدم: اینجا منظور جهان آخرت است.
بین رخش و توسن، ایهام تناسب وجود دارد و نیز بین رخش و توسن و متاز تناسب وجود دارد. بیت فوق مطابق فرموده مولای متّقیان حضرت علی(ع) است که فرمود:
«قصّروا الامل و بادروا العمل فخافوا بغته الاجل»
ترجمه: آرزویتان را کوتاه کنید و به عمل بشتابید و از ناگهانی اجل بترسید.
و معین بودن رحلت اشاره به آیه زیر دارد:
«و لکلّ امّه اجل فاذا جاء اجلهم لایستأخرون ساعه ولا یستقدمون»
ترجمه: و برای هر امتّی اجلی است پس چون اجل آنان فرا رسد نه ساعتی تأخیر کنند و نه پیش بیفتند. (تعلیقات دیوان مجیر، صص ۵۰۸-۵۰۷ )
معنی بیت: مرکب آرزو و امید را در این دنیای فانی به جولان در نیاور (زیاد امیدوار نباش)، چرا که روزگار مانند اسبی سرکش است و تو را بر زمین خواهد زد. برای دنیای آخرت توشه برگیر، چرا که برای هر کسی اجلی و زمان مرگی معین است و با فرارسیدن آن، به اجبار باید این دنیا را ترک گوید.
۲)بر خاک عاشقی پی او بر مگیر هان زیرا رقیب بر ره و معشوق دشمن است
مصرع دوم تمثیل است.
خاک: مقصود کره ی خاکی و توسعاً این جهان فانی مقصود است.
رقیب: به معنی پاسبان و نگهبان و دو کس که بر یک معشوق عاشق باشند. هر یکی مرد دیگری را رقیب باشد، چرا که یکی از دیگری نگهبانی و حفاظت معشوق می کند (غیاث). در اینجا ظاهراً مقصود از رقیب، مرگ است.
بین عاشق، رقیب و معشوق تناسب وجود دارد.
معنی بیت: ای انسان! تو بر این دنیا عاشق شده ای، این دنیا را رها کن؛ و در این عشق و عاشقی جهان، تو مانند عاشقی هستی که معشوقه اش دشمنش است و رقیبی سرسخت نیز در سر راهش دارد.
۳)امروز جای پای درین خاکدان که یافت؟ آنکو به دستگاه قناعت ممکن است
دستگاه قناعت: اضافه تشبیهی
ممکن (اسم مفعول): برقرار شده، پابرجا کرده شده (معین).
در بیت صفت سؤال و جواب وجود دارد.
معنی بیت: اگر تو بگویی که در این دنیا چه کسی برای خود تکیه گاه و جای پایی استوار تدارک دیده، من به تو می گویم که آنکسی که پابرجا کرده شده، قناعت و خرسندی است.
۴)دهر بلق است و عرصه خاکی مصافگاه منشین برو گرت نه سر زخم خوردن است.
ابلق:  قصیده ی۱، بیت ۲۳ .
مصافگاه: میدان جنگ و نبرد.
سرِ….: قصدٍ…
بین ابلق و مصافگاه، زخم خوردن تناسب وجود دارد.
این بیت تصویری از میدان جنگ را پیش چشم خواننده بیت می آورد.
معنی بیت: روزگار مانند ابلق سیاه و سفیدی است و این زمین خاکی چون میدان نبرد، بنابراین اگر نمی خواهی آسیبی به تو برسد، دنیا را محل اقامت خود مساز.
۵)ور زو نزاد بچه راحت عجب مدار کاین ابلق از طریق حقیقت سترون است
بچه راحت: اضافه تشبیهی.
از طریق حقیقت: به راستی.
سترون: عقیم و نازا.
ابلق استفاده از دنیا، به مناسبت شب و روز آن، که مثل اسب ابلق، سیاه و سفید است.
معنی بیت: اگر در این دنیا برای تو راحتی و آسایش حاصل نشو تعجب مکن چرا که حقیقتاً این ابلق دنیا عقیم است.
۶)بشنو که نیست عالم شش سو حریف چرب ور آب هفت عرصه دریاش روغن است
عالم شش سو: کنایه از جهان، دنیا، مجیر در جای دیگر دیوان عالم شش گوشه آورده است:
پیش آن دست که خورشید فلک طیره اوست هستی عالم شش گوشه محقر گیرند
حریف چرب: کنایه از یار مساعد (فرهنگنامه شعری).
هفت دریا: پیشینیان آبهای روی زمین را به هفت بخش تقسیم کرده و هر یک را نامی نهاده اند بدین قرار: دریای اخضر، دریای عمان، دریای قلزم یا بحر احمر، دریای بربر، دریای اقیانوس، دریای قسطنطنیه یا بحر الروم، دریای اسود. و کنایه از جهان مادی (همان).

بررسی فقهی و حقوقی احکام فرد متعدی به حریم خصوصی اشخاص حقیقی- قسمت ۱۲

«اگر گفته شد برگردید، برگردید» نه اینکه طبق معمول اکثریت جامعه ما اگر به کسی گفته شد، الآن برای پذیرائی آمادگی لازم را نداریم و بعداً خدمت می رسیم، بدش بیاید و ای بسا منجر به قهر و کینه شود. و در آخر آیه که خداوند می فرماید: «این برای شما بهتر است» از روی حکمت است چرا که همه می دانیم گاهی ممکن است چیزی برای پذیرائی در خانه نباشد یا لباس و وضع صاحب خانه مناسب نباشد و یا وضع خانه بهم ریخته باشد و یا علتهای دیگر… که نباید کسی که می خواهد وارد شود، بدش بیاید و مثل بعضی ها حساس شده، از درز در نگاه کند و یا گوش بایستد و سعی کند از اسرار خانه (در حالی که صاحب خانه نمی خواهد از اسرارش کسی آگاه شود) سر در بیاورد. حتی موقع در زدن، نباید رو به روی در بایستد.
آیه سوم: آیه ۱۲ سوره حجرات: خداوند در این آیه می فرماید: «ای اهل ایمان از بسیاری از پندارها (ظن ها) در حق یکدیگر اجتناب کنید که برخی ظن و گمان ها معصیت است و نیز هرگز از حال درونی هم تجسّس نکنید. این آیه نیز حرمت مسکن و منع تجسس را می رساند. مفسّرین در تفسیر این آیه می گویند: با این آیه، اسلام می خواهد مردم در زندگی خصوصی خود از هر نظر در امنیت باشند چون اگر اجازه داده شود هر کس به جستجوگری و تفتیش در مورد دیگران اقدام نماید، حیثیت و آبروی مردم لکه دار می شود، جهنّمی به وجود می آید که همه افراد اجتماع در آن معذّب خواهند بود. همین مفسّرین گمان بد را سرچمشه تجسّس و تجسّس را موجب افشای عیوب و اسرار پنهانی و آگاهی بر این اسرار پنهانی را موجب غیبت می دانند که اسلام از معلول و علت همگی نهی کرده است.[۹۸]
آیه چهارم: آیه ۸۰ سوره نحل: در این آیه آمده است: «خداوند برای سکونت دائم شما منزلهایتان را مقرّر داشت» ذات مسکن و مأوای انسان نیز به دلیل اینکه وسیله ای برای قرب به خداست، خود مکانی مقدس محسوب می شود و خداوند نیز به مکان های مقدّس، بیت و خانه اطلاق کرده است مثل بیت الحرام، بیت العتیق و… . همچنین در سوره آل عمران آیه ۹۶ آمده استُ: «همانا نخستین خانهای که برای مردم بپا شد آن است که در مکّه است فرخنده ای و هدایتی برای جهانیان» همان طور که ملاحظه می شود در این دو آیه خداوند برای خانه حرمت ویژه ای قائل است همچنان که بیت الحرام مهمترین خانه ای است که در آن حرمت فرد حفظ شده و خداوند آنجا را خانه حرمت و احترام و همچنین برای نگهبانی ایمان و حفظ مصالح امور دین و دنیای مسلمانان قرار داد.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

 

۲- روایات:

علاوه بر قرآن، در سنت پیامبر۶ و ائمه اطهار: نیز بر حرمت مسکن افراد تأکید شده است. در کتاب «من لا یحضره الفقیه» حدیثی از پیامبر اکرم۶ در قسمت «مناهی النّبی» آمده است:
«و نهی۶ أن یطّلع الرَّجل فی بیت جاره و قال۶ – مَن نظر الی عوره اخیه المسلم او عوره غیر اهله متعمّداً أدخُلُه الله تعالی مع المنافقین الّذین کانوا یبحثون عن عورات الناس و لم یخرج من الدُّنیا حتّی یفضحه الله الاّ أن یتوب».[۹۹]
آن حضرت نهی فرمودند از اینکه مردی در خانه همسایه اش سرک بکشد و فرمودند هر کس به ناموس برادر مسلمانش یا به ناموس کسی غیر از خانواده اش عامدانه نگاه کند خدای تعالی او را در زمره منافقان قرار می دهد که از نوامیس مردم جستجو می کند [چنین کسی] از دنیا بیرون نمی رود تا اینکه رسوا گردد مگر اینکه توبه کند. در این روایت تجسّس عامدانه در خانه افراد و پیگیری عیوب آنان را از صفات منافقین خوانده و همگان را از این کار نهی فرموده است.
همچنین روایت دیگری نیز وجود دارد که در مورد مصونیت مسکن و پذیرش حق خلوت است. این روایت که در مورد خلیفه دوم صادر شده بدین صورت است که عمر شبی را به گشت زنی در مدینه مشغول بود که در برابر خانه ای، صدای زن و مردی همراه با آواز و عیش و طرب شنید وی به شک افتاد و از دیوار خانه بالا رفت و وارد خانه شد و زن و مردی را دید که در جلوی آن ها ظرف شرابی قرار داشت. خلیفه خطاب به آن مرد گفت: ای دشمن خدا، آیا فکر می کنی خداوند کارت را مخفی نگه می دارد در حالی که به معصیت او مشغولی؟ آن مرد گفت: ای خلیفه اگر من یک معصیت کردم تو ۳ معصیت مرتکب شده ای، چون خداوند در قرآن فرموده است، تجسّس نکنید و تو تجسّس کردی، فرموده است تا از اهل خانه اجازه نگرفتید وارد نشوید و وقتی وارد شدید سلام کنید، تو بدون اجازه وارد شدی و سلام هم نکردی. سرانجام عمر آنها را رها کرد و رفت.[۱۰۰]
جابر بن عبدالله انصاری می گوید: روزی پیامبر۶ می خواست به خانه حضرت فاطمه۳ تشریف ببرد، من نیز با آن حضرت بودم، وقتی به دم در رسید، دستش را روی در گذاشت و فرمود: السلام علیکم. حضرت فاطمه۳ عرض کرد: علیکم السلام یا رسول الله. فرمود: آیا اجازه هست داخل شوم؟ عرض کرد: بفرمائید: فرمود: آیا کسی که با من هست هم وارد شود؟ عرض کرد: اجازه بدهید سرم را بپوشانم. پس پیامبر۶ دوباره فرمود: اجازه هست خود و همراهم وارد شویم؟ عرض کرد: آن شخص کیست؟ فرمود: جابر. عرض کرد: بفرمائید.[۱۰۱]
حدیثی از امام صادق۷ روایت شده که فرمودند:
«انّ رُجَلاً اطّلع من خلل حجره رسول الله۶ – بجاء رسول الله۶ – بمشقصٍ لیفقأ عینه فوجده قد إنطلق فقال رسول الله۶ – ای خبیث امّا و الله لو ثبت لی لفقأت عینیک»[۱۰۲]
مردی از شکاف حجره رسول خدا۶ – جاسوسی می کرد و خبرجویی می نمود پس آن حضرت با انبری آمدند تا چشم او را درآورند و دریافتند که او می گریزد پس حضرت فرمودند: ای خبیث! به خدا سوگند اگر سر جای خود ایستاده بودی، چشمت را درمی آوردم.
حضرت علی۷ در مذمّت تجسّس از خانه مردم می فرماید:
«وارد هیچ خانه ای نشوید مگر از درب آن پس اگر کسی از غیر از درب وارد شود دزد و سارق نامیده می شود.»[۱۰۳]
در صحیح بخاری هم قریب همین مضمون آمده است:
«عَن انس… انَّ رجلاً اطّلع مِنْ بعض حُجَر النّبی فقام الیه النبی۶ بمشقصٍ او بمشاقِصَ فکأنی انظر الیه یختل الرجل لیطعنه»[۱۰۴]؛
از انس روایت شده مردی در بعضی از حجره های پیامبر۶ دزدکی سرک می کشید، پس آن حضرت با وسیله تیزی (کارد) به سراغ او رفتند و مخفیانه به او نزدیک شدند تا به او زخم وارد کنند.
روایت دیگر نیز از صحیح بخاری از ابن شهاب روایت شده که سهل بن ساعدی به او خبر داد که:
«اطّلع رجل من حجرٍ فی حجره النبیّ۶ – معه – مدریّ یحکُّ بها رأسَهُ فقال: لو اَنّی اعلم انْ تنتظر لطعنْتُ به فی عینیک: انّما جُعِلَ استئذان اجل النظر»[۱۰۵]؛
«مردی از سوراخ درب خانه رسول خدا۶ نگاه می کرد به همراه آن حضرت وسیله تیزی بود که با آن سر مبارک خود را اصلاح می نمودند پس هنگامی که حضرت او را دیدند فرمودند: اگر می دانستم که منتظر من می مانی با این وسیله چشمت را مجروح می ساختم (آن گاه) فرمودند قبل از نگاه کردن، اذن گرفتن واجب شده است.»
با توجه به این احادیث می توان به اهمیت ویژه ای که پیامبر۶ و ائمه معصومین: به مسکن و خلوت افراد قائل بودند پی برد و نیز می توان استنباط کرد که حق زندگی، بدون مداخله دیگران، برای خود زیستن و به دور از آزار دخالت و تجاوز دیگران بودن است مگر در مواردی که مداخله به دلیل ضرورت های قانونی زندگی اجتماعی تجویز شده باشد.

۳- قاعده فقهی لاضرر:

قاعده لاضرر مهم ترین قاعده فقهی برای نفی تعدی به حریم خصوصی اشخاص می باشد زیرا خانه و مسکن مردم، حریم شخصی زندگی آنهاست و این حریم نباید با ورود بی اجازه اشخاص، شکسته شود این یک درس آموزنده زندگی اجتماعی است که آئین اسلام به مسلمانان آموخته است. این قاعده برگرفته از حدیثی از پیامبر اکرم۶ است که امام باقر۷ آن را نقل می کند. مرحوم کلینی در کتاب کافی از ابن مسلکان از زُراره نقل می کند که امام باقر۷ فرموده است: در زمان رسول الله۶ سمره بن جندب در جوار خانه مردی از انصار، درخت خرمایی داشت که راه رسیدن به آن از داخل ملک آن مرد انصاری می گذشت. سمره برای سرکشی از آن درخت، بارها سرزده وارد ملک مرد انصاری می شد و بدین ترتیب باعث مزاحمت خانواده او می گردید تا اینکه عرصه بر صاحبخانه تنگ شد و به سمره گفت تو بدون اعلام و اطلاع وارد منزل من می شوی در حالی که ممکن است اعضای خانواده ام در وضعیتی باشند که تو نباید آنها را ببینی از این رو، بعد از این هنگام عبور، اعلام کن و اجازه بخواه تا اهل خانه ام مطّلع شوند. سمره گفت: من از میان خانه تو به سراغ باغ خودم میروم و چون حق عبور دارم لزومی به اعلام و اخذ اجازه نمی بینم. مرد انصاری مجبور شد به رسول خدا۶ شکایت کند. حضرت۶ به سمره گفت بعد از این به هنگام عبور، حضور خودت را اعلام کن. سمره گفت: این کار را نخواهم کرد. حضرت۶ فرمود: از این درخت دست بردار. و به ازای آن درخت دیگری با این اوصاف به تو می دهم. سمره قبول نکرد. آن گاه حضرت فرمود در مقابل آن درخت ده درخت بگیر و دست از آن بردار و سمره باز هم قبول نکرد. پس حضرت فرمودند: دست از درخت بردار و به جایش در بهشت یک درخت خرما به تو خواهم داد. امّا آن ملعون باز هم نپذیرفت تا اینکه رسول خدا۶ فرمود: «انّک رجلٌ مضارٌ و لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام»؛ «تو مرد ضرر زننده ای هستی و در اسلام کسی مجاز نیست به دیگری ضرر بزند.» بعد از آن دستور داد آن درخت را کندند و نزد سمره انداختند.[۱۰۶]
در آثار فقهی نیز برخی فقها در تفسیر روایت «سمره بن جندب» و حدیث «لا ضرر و لا ضِرار فی الاسلام» از تعارض حقوق معنوی و حقوق مادی سخن به میان آورده اند و در مقام طرح یک ضابطه اعلام کرده اند که حقوق وابسته به شخصیت (حق بر ناموس و شرف) بر حقوق مادی (نظیر حق مالکیت) ترجیح دادند.[۱۰۷]
متفاهم عرفی از ورود و دخول در منزل، شامل ابزارهای جدید که مصادیقی عرفی از اطّلاع از وقایع درون منزل محسوب می شود نیز هست بنابراین آیه ۲۷ سوره نور شامل دوربین های مداربسته و مانند آن نیز می شود چون این نیز نوعی اطلاع بدون اجازه از درون منزل است. هر نوع اطلاع گیری از درون منزل به طور مستقیم یا با ابزارهای جدید در صورتی که بدون اذن باشد مشمول این حکم است.

ب) حمایت از مسکن در قوانین ایران

 

۱) قانون اساسی:

«در اصل ۲۲ قانون اساسی، مسکن افراد صریحاً مصون از تعرض اعلام شده است. در اصل ۲۲ آمده است: «حیثیت، جان، مال، حقوق و مسکن و شغل افراد مصون از تعرض است.

۲) قانون مجازات اسلامی:

علاوه بر قانون اساسی در قانون مجازات اسلامی نیز موادی وجود دارد که به حمایت از مسکن افراد پرداخته و ناقضان مسکن را مستوجب مجازات اعلام کرده است. برای مثال ماده ۵۸۰ ق.م.ا مقرر می دارد: «هر یک از مستخدمین و مأمورین قضایی یا غیر قضایی یا کسی که خدمت دولتی به او ارجاع شده باشد بدون ترتیب قانونی به منزل کسی بدون اجازه و رضای صاحب منزل داخل شود به حبس از یک ماه تا یک سال محکوم خواهد شد مگر اینکه ثابت نماید به امر یکی از رؤسای خود که صلاحیت حکم را داشته است و مُکره به اطاعت امر او بوده، اقدام کرده است که در این صورت مجازات مزبور در حق آمر، اجرا خواهد شد و اگر مرتکب یا سبب وقوع جرم دیگری نیز باشد مجازات آن را نیز خواهد دید و چنانچه این عمل، در شب واقع شود مرتکب یا آمر به حدّ اکثر مجازات محکوم خواهد شد».
ماده ۶۹۴ نیز اعلام می کند: «هر کس در منزل یا مسکن دیگری به عنف یا تهدید وارد شود به مجازات از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم خواهد شد و در صورتی که مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا ۶ سال محکوم خواهند شد».
و بالأخره ماده ۶۹۲ می گوید: «هرگاه کسی ملک دیگری را به قهر و غلبه تصرف کند علاوه بر رفع تجاوز به حبس از ۳ ماه تا ۱ سال محکوم خواهد شد».

۳) قانون آئین دادرسی کیفری:

در میان قوانین دادرسی، قانون آئین دادرسی کیفری در مقایسه با سایر قوانین (آئین دادرسی مدنی، اداری، انضباطی) اهمیت بیشتری دارد، زیرا این قانون بیش از سایر قوانین آئین دادرسی، قدرت حکومت و مأموران دولت را در تعرض به حقوق و آزادیهای فردی و اجتماعی محدود می کند.
ماده ۹۶ این قانون به حمایت از مسکن افراد می پردازد و می گوید: تفتیش و بازرسی منازل، اماکن و اشیاء، در مواردی به عمل می آید که حسب دلایل، ظن قوی به کشف متّهم یا اسباب و آلات و دلایل جرم، در آن محل وجود داشته باشد».
بر اساس ماده ۹۷ این قانون: «چنانچه تفتیش و بازرسی، با حقوق اشخاص مزاحمت نماید، در صورتی مجاز است که از حقوق آنها مهم تر باشد». لذا در تلاقی حق فرد با حق جامعه و یا حق اشخاص ثالث، وجود ضرورت، اولویت، لازمه امر است که البته هرچند معیار عینی توسط قانون گذار برای این امر تعیین نگردیده ولی به هر حال تشخیص آن با مقام قضایی می باشد.

ج) حمایت از مسکن در اسناد بین المللی:

 

۱) میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی:

 

۲) اعلامیه جهانی حقوق بشر

 

۳) فرمان هشت ماده ای امام خمینی

۱- ماده ۱۷ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی به حق حریم خصوصی پرداخته و سعی کرده است که با اعلامیه جهانی حقوق بشر همسو و همگام باشد. ماده مذکور می گوید: «۱- در زندگی شخصی، خانواده، منزل یا ارتباطات، هیچ کس نباید خودسرانه یا غیر قانونی مداخله شود یا آسیب و لطمه غیر قانونی به آبرو یا حیثیت او وارد آید».
«۲- هر کس در برابر چنین تعرض یا آسیبی حق دارد از حمایت های قانونی برخوردار شود.»[۱۰۸]
۲- اعلامیه جهانی حقوق بشر: در ماده ۱۲ اعلامیه جهانی حقوق بشر صریحاً به احترام به حریم خصوصی اشخاص اشاره شده است در این ماده آمده است: احدی در زندگی خصوصی، امور خانوادگی، اقامتگاه یا مکاتبات خود نباید مورد مداخله های خودسرانه واقع شود و شرافت و اسم و رسمش نباید مورد حمله قرار گیرد. هر کس حق دارد که در مقابل این گونه مداخلات و حملات، مورد حمایت قانون واقع شود.[۱۰۹]
مشاهده می شود که در ماده مذکور، مداخله در حریم خصوصی اشخاص، خانواده، مسکن و ارتباطات آنها در صورتی که این مداخله خودسرانه یا غیر قانونی باشد ممنوع اعلام شده است.
اعلامیه اسلامی حقوق بشر نیز در ماده ۱۸ (ج) خود تصریح می کند: «مسکن در هر حالی حرمت دارد و نباید بدون اجازه ساکنین آن یا به صورت غیر مشروع وارد آن شد و نباید آن را خراب یا مصادره کرد یا ساکنینش را آواره نمود.[۱۱۰]
۳- حمایت از مسکن در فرمان ۸ مادهای حضرت امام خمینی:
حضرت امام خمینی(ره) نیز در ماده ۶ فرمان هشت مادهای خود، منزل افراد را مصون از تعرض اعلام کرده است.
در این ماده آمده است:
«هیچ کس حق ندارد به خانه یا مغازه و یا محل کار شخصی بدون اذن صاحب آن ها وارد شود یا به نام کشف جرم یا ارتکاب گناه، تعقیب و مراقبت نماید و یا نسبت به فردی اهانت نموده و اعمال غیر انسانی – اسلامی مرتکب شود یا به تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری به نام کشف جرم یا کشف مرکز گناه گوش کند، تمام این ها جرم و گناه است و بعضی از آنها چون اشاعه فحشاء از گناهان بسیار بزرگ است و مرتکبین هر یک از امور فوق، مجرم و مستحق تعزیر شرعی هستند و بعضی از آنها موجب حدّ شرعی می باشد.»[۱۱۱]

ارزیابی و تجزیه کارایی نسبی شرکت های برق منطقه ای ایران پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها با رویکرد چند مرحله ای تحلیل پوششی داده ها۹۳

تغییرات سریع و تحولات تکنولوژی سال های اخیر و کارآمد نبودن روش های سنتی برای ارزیابی فنی و اقتصادی پروژه های عمرانی و افزایش چشمگیر هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری و نگهداری پروژه ها، باعث استفاده از تکنیک های جدید و روش های ابداعی در فرایند مدیریت هزینه و کنترل هزینه آن ها به صورت علمی گردیده است .مطالعات قابلیت اطمینان شبکه های انتقال در دنیا از اهمیت روز افزون برخوردار است ونتایج پژوهش های انجام شده در صنعت برق برای توسعه شبکه سراسری برق استفاده می شود [۱۱] .

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

۵-۲ تفسیر کارایی مرحله تولید

همانطور که شکل ۴-۱ نشان می دهد میانگین نمرات کارایی مرحله تولید ۱۶ شرکت برق منطقه ای ایران از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۱ روند افزایشی و در سال ۱۳۹۲ کمی کارایی مرحله تولید کاهش داشته است . نتایج رتبه بندی کارایی مرحله تولید شرکتهای برق منطقه ای در جدول ۵-۱ نشان می دهد شرکتهای برق منطقه ای گیلان ، اصفهان ، مازندران و خوزستان به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای سیستان و بلوچستان ،کرمان و یزد به ترتیب دارای پایین ترین رنبه کارایی در سال ۱۳۸۵ می باشند. شرکتهای برق منطقه ای زنجان و سمنان در سال ۱۳۸۵ تولید برق نداشته اند .شرکتهای برق منطقه ای مازندران ، کرمان ، گیلان ، خوزستان و اصفهان به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای سمنان ، زنجان و سیستان و بلوچستان به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۹۰ میباشند .شرکتهای برق منطقه ای فارس ، یزد ،کرمان و خوزستان به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکت های برق منطقه ای سیستان و بلوچستان ، سمنان و زنجان به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی در پایان سال ۱۳۹۲ می باشند .

بطور کلی بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها کارایی مرحله تولید شرکت های برق منطقه ای آذربایجان، زنجان ، سمنان ، غرب ، فارس ، هرمزگان و یزد روند افزایشی و شرکتهای برق منطقه ای اصفهان ، باختر ، تهران ،خراسان ، خوزستان ، سیستان و بلوچستان ، کرمان ، گیلان و مازندران روند کاهشی داشته است .

شرکتهای برق منطقه ای سمنان و فارس بیشترین رشد را در روند بهبود کارایی مرحله تولید و شرکتهای برق منطقه ای اصفهان و گیلان بیشترین کاهش را در کارایی مرحله تولید بعد هدفمندی یارانه ها داشته اند .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ۵-۱ : رتبه بندی کارایی مرحله تولید شرکتهای برق منطقه ای
	۱۳۸۵		۱۳۹۰		۱۳۹۲
آذربایجان	۸۱۷/۰	(۸)	۷۲/۰	(۱۳)	۸۶/۰	(۶ )
اصفهان	۹۶۶/۰	(۲)	۹۶/۰	(۵)	۷۶۸/۰	(۱۲)
باختر	۸۶/۰	(۵)	۸۹/۰	(۶ )	۷۷/۰	(۱۱)
تهران	۷۸/۰	(۱۰)	۸۴/۰	(۸)	۸/۰	(۹)
خراسان	۷۸۴/۰	(۹)	۷۸۷/۰	(۱۰)	۷۴۵/۰	(۱۳)
خوزستان	۹۱۸/۰	(۴)	۹۶۵/۰	(۴)	۹۱۲/۰	(۴)
زنجان	۰	(۱۵)	۵/۰	(۱۵)	۶۴/۰	(۱۴)
سمنان	۰	(۱۵)	۳۷/۰	(۱۶)	۵۹/۰	(۱۵)
سیستان	۶۶۵/۰	(۱۴)	۵۹/۰	(۱۴)	۵۱/۰	(۱۶)
غرب	۷۳/۰	(۱۱)	۷۹/۰	(۱۱)	۸۳/۰	(۷)
فارس	۸۵/۰	(۶ )	۷۸/۰	(۱۲)	۱	(۱)
کرمان	۷/۰	(۱۳)	۹۸/۰	(۲)	۹۵/۰	(۳)
گیلان	۱	(۱)	۹۷۱/۰	(۳)	۷۹۲/۰	(۱۰)
مازندران	۹۳۶/۰	(۳)	۹۹۲/۰	(۱)	۹۰۷/۰	(۵)
هرمزگان	۸۲۶/۰	(۷)	۸۰۷/۰	(۸)	۸۱۲/۰	(۹)
یزد	۷۱۷/۰	(۱۲)	۸۶۱/۰	(۷)	۹۷۷/۰	(۲)

۵-۳ تفسیر کارایی مرحله انتقال

میانگین نمرات کارایی مرحله انتقال از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۰ روند کاهشی و از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۲ روند افزایشی داشته است که در شکل ۴-۲ کاملا مشخص است . نتایج رتبه بندی کارایی مرحله انتقال شرکت های برق منطقه ای در جدول ۵-۲ نشان می دهد شرکت های برق منطقه ای خراسان ، زنجان و گیلان دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای فارس ، آذربایجان و کرمان دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۸۵ می باشند . شرکتهای برق منطقه ای تهران ، خراسان و اصفهان دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای سیستان و بلوچستان ، سمنان و فارس دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۹۰ می باشند .شرکتهای برق منطقه ای تهران ، خراسان و گیلان دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکت های برق منطقه ای هرمزگان ، سیستان و بلوچستان و یزد دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۹۲ می باشند . در مجموع، بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها ، کارایی مرحله انتقال شرکت های برق منطقه ای آذربایجان ، اصفهان ، تهران ، خراسان ، خوزستان ، سمنان ، سیستان و بلوچستان ، غرب ، فارس و گیلان روند افزایشی و شرکتهای برق منطقه ای باختر ، زنجان ، کرمان ، مازندران ، هرمزگان و یزد روند کاهشی داشته است .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ۵-۲: رتبه بندی کارایی مرحله انتقال شرکتهای برق منطقه ای
	۱۳۸۵		۱۳۹۰		۱۳۹۲
آذربایجان	۵۵۴/۰	(۱۵)	۶۴۵/۰	(۱۰)	۷۱۵/۰	(۸)
اصفهان	۷۹۳/۰	(۶ )	۸۴۱/۰	(۳)	۸۵۴/۰	(۴)
باختر	۸۷۲/۰	(۵)	۷۱۶/۰	(۷)	۶۴۴/۰	(۱۱)
تهران	۷۳۴/۰	(۸)	۹۲۳/۰	(۱)	۱	(۱)
خراسان	۱	(۱)	۸۶۱/۰	(۲)	۱	(۱)
خوزستان	۹۳۳/۰	(۴)	۸۱۶/۰	(۶ )	۸۴۱/۰	(۵)
زنجان	۱	(۱)	۸۴/۰	(۵)	۸۳/۰	(۶ )
سمنان	۶۹/۰	(۱۲)	۵۵/۰	(۱۴)	۵۸/۰	(۱۲)
سیستان	۶۹۴/۰	(۱۱)	۵/۰	(۱۶)	۵۰۷/۰	(۱۵)
غرب	۷۲۶/۰	(۹)	۶۵۴/۰	(۹)	۷۲۱/۰	(۷)
فارس	۵/۰	(۱۶)	۵۱۳/۰	(۱۵)	۷۰۷/۰	(۹)
کرمان	۶۲/۰	(۱۴)	۶۲/۰	(۱۲)	۶/۰	(۱۳)
گیلان	۱	(۱)	۸۳۶/۰	(۴)	۱	(۱)
مازندران	۷۲/۰	(۱۰)	۶۵۵/۰	(۸)	۶۵۲/۰	(۱۰)
هرمزگان	۶۵/۰	(۱۳)	۶۰۸/۰	(۱۳)	۴۹۷/۰	(۱۶)
یزد	۷۴۸/۰	(۷)	۶۳/۰	(۱۱)	۵۵۸/۰	(۱۴)

شرکتهای برق منطقه ای فارس، گیلان و خراسان بیشترین رشد را در روند بهبود کارایی مرحله انتقال و شرکت برق منطقه ای هرمزگان بیشترین کاهش را در کارایی مرحله انتقال ، بعد هدفمندی یارانه ها داشته است .

۵-۴ تفسیر کارایی مرحله ی فوق توزیع

شکل ۴-۳ نشان می دهد میانگین نمرات کارایی مرحله فوق توزیع از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۰ روند کاهشی و از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۲ روند افزایشی داشته است . نتایج رتبه بندی کارایی مرحله فوق توزیع شرکت های برق منطقه ای در جدول ۵-۳ نشان می دهد شرکت های برق منطقه ای اصفهان ، باختر ، خراسان ، خوزستان ، یزد ، مازندران و سیستان و بلوچستان به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای فارس ، هرمزگان و کرمان به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۸۵ می باشند . شرکتهای برق منطقه ای تهران ، خراسان و اصفهان به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی وشرکتهای برق منطقه ای سیستان و بلوچستان ، هرمزگان وفارس به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۹۰ می باشند . شرکت های برق منطقه ای خراسان ، تهران ، زنجان ، فارس و مازندران به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای سیستان و بلوچستان ، سمنان و باختر به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۹۲ می باشند .بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها ، کارایی مرحله فوق توزیع شرکت های برق منطقه ای آذربایجان ، تهران ، خراسان ، خوزستان ، زنجان ، سمنان ، سیستان و بلوچستان ، غرب ، فارس ، کرمان ، مازندران ، هرمزگان و یزد روند افزایشی و شرکتهای برق منطقه ای اصفهان ، باختر و گیلان روند کاهشی داشته است .شرکتهای برق منطقه ای فارس ، یزد ، هرمزگان ، کرمان و زنجان به ترتیب دارای بیشترین رشد را در روند بهبود کارایی مرحله فوق توزیع و شرکتهای برق منطقه ای باختر ، گیلان و اصفهان به ترتیب دارای بیشترین کاهش را در کارایی مرحله فوق توزیع بعد هدفمندی یارانه ها داشته است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ۵-۳ : رتبه بندی کارایی مرحله فوق توزیع شرکتهای برق
	۱۳۸۵		۱۳۹۰		۱۳۹۲
آذربایجان	۸۱۴/۰	(۱۱)	۶۶۱/۰	(۱۰)	۷۴۴/۰	(۱۲)
اصفهان	۹۸۷/۰	(۱)	۹۲۸/۰	(۳)	۸۹۷/۰	(۸)
باختر	۹۸۶/۰	(۲)	۹۱۹/۰	(۴)	۷۱۷/۰	(۱۴)
تهران	۸۰۳/۰	(۱۲)	۹۵۸/۰	(۱)	۹۹۶/۰	(۲)
خراسان	۹۸۵/۰	(۳)	۹۴۷/۰	(۲)	۹۹۷/۰	(۱)
خوزستان	۹۸۳/۰	(۴)	۷۹۲/۰	(۹)	۸۶۲/۰	(۹)
زنجان	۹۱/۰	(۹)	۸۸/۰	(۸)	۹۹/۰	(۳ )
سمنان	۷۷۵/۰	(۱۳)	۶۶/۰	(۱۱)	۷۰۵/۰	(۱۵)
سیستان	۹۵۷/۰	(۸)	۵۲۷/۰	(۱۶)	۶۱۱/۰	(۱۶)
غرب	۹۶۵/۰	(۶ )	۹۰۵/۰	(۶ )	۹۷/۰	(۵)
فارس	۶۳/۰	(۱۶)	۵۹/۰	(۱۴)	۹۸/۰	(۴)
کرمان	۷۶/۰	(۱۴)	۶۵/۰	(۱۲)	۸۱/۰	(۱۱)
گیلان	۸۲/۰	(۱۰)	۹۱۸/۰	(۵)	۸۴۶/۰	(۱۰)
مازندران	۹۶۳/۰	(۷)	۸۸۱/۰	(۷)	۹۶۸/۰	(۶ )
هرمزگان	۷۳۴/۰	(۱۵)	۵۵۵/۰	(۱۵)	۷۲۳/۰	(۱۳)
یزد	۹۷۹/۰	(۵)	۶۲/۰	(۱۳)	۹۳۹/۰	(۷)

۵-۵ تفسیر کارایی کل

نتایج رتبه بندی کارایی کل برای ۱۶شرکت برق منطقه ای در جدول ۵-۴ نشان می دهد .شرکتهای برق منطقه ای زنجان ، گیلان ، اصفهان ، خراسان و خوزستان به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای فارس ، سیستان و بلوچستان و غرب به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی کل در سال ۱۳۸۵ می باشند . شرکتهای برق منطقه ای تهران ، خراسان ، گیلان و اصفهان به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای فارس ، سیستان و بلوچستان و هرمزگان به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۹۰ میباشند. شرکتهای برق منطقه ای تهران ، گیلان ، خراسان و یزد به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای سیستان و بلوچستان ، مازندران و فارس به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی در پایان سال ۱۳۹۲ میباشند. بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها ، کارایی کل برای تمامی شرکت های برق منطقه ای ایران روند افزایشی داشته است . شرکتهای برق منطقه ای یزد ، فارس و گیلان در روند پیشرفت کارایی فنی رشد بیشتری نسبت به سایر شرکتهای برق منطقه ای بعد اجرای طرح هدفمندی یارانه ها داشته اند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ۵-۴ : رتبه بندی کارایی کل برای شرکتهای برق منطقه ای
	۱۳۸۵		۱۳۹۰		۱۳۹۲
آذربایجان	۸۱۳/۰	(۷)	۶۵۹/۰	(۹)	۷۴۳/۰	(۹)
اصفهان	۹۸۶/۰	(۳)	۸۰۲/۰	(۴)	۸۵۸/۰	(۶ )
باختر	۸۵۲/۰	(۶ )	۶۸۹/۰	(۷)	۷۱۵/۰	(۱۱)
تهران	۷۹۹/۰	(۸)	۸۹۴/۰	(۱)	۹۹۷/۰	(۱)
خراسان	۹۸۶/۰	(۳)	۸۲۵/۰	(۲)	۹۷۸/۰	(۳)
خوزستان	۹۸۲/۰	(۵)	۷۹/۰	(۵)	۸۵۹/۰	(۵)
زنجان	۱	(۱)	۷۵/۰	(۶ )	۷۸/۰	(۸ )
سمنان	۷۷۵/۰	(۹)	۶۶/۰	(۸)	۷۰۴/۰	(۱۲)
سیستان	۶۳۶/۰	(۱۵)	۵۲۶/۰	(۱۵)	۶۱۱/۰	(۱۶)
غرب	۶۸۷/۰	(۱۴)	۶۱۵/۰	(۱۲)	۷۰۳/۰	(۱۳)
فارس	۶۳/۰	(۱۶)	۴۸/۰	(۱۶)	۷/۰	(۱۴)
کرمان	۷۶/۰	(۱۰)	۶۴۹/۰	(۱۰)	۸۰۸/۰	(۷)
گیلان	۱	(۱)	۸۰۷/۰	(۳)	۹۸۸/۰	(۲)
مازندران	۷۱۱/۰	(۱۳)	۶۱۵/۰	(۱۲)	۶۴۲/۰	(۱۵)
هرمزگان	۷۳۲/۰	(۱۱)	۵۵۴/۰	(۱۴)	۷۲۱/۰	(۱۰)
یزد	۷۲۹/۰	(۱۲)	۶۲/۰	(۱۱)	۹۳۸/۰	(۴)

۵-۶ پاسخ به سوالات پژوهش

آیا کارایی نسبی شرکتهای برق منطقه ای ایران پس از اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها تغییری داشته است ؟

کارایی شرکت های برق منطقه ای ایران از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۰ روند کاهشی و از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۲ روند افزایشی داشته است .

کدام یک از شرکت های برق منطقه ای کارآمد می باشد ؟

شرکتهای برق منطقه ای تهران،گیلان و خراسان دارای بالاترین رتبه کارایی در پایان سال ۱۳۹۲می باشند .

کدام یک از شرکتهای برق منطقه ای ناکارآمد می باشد؟

شرکتهای برق منطقه ای سیستان و بلوچستان و مازندران دارای پایین ترین رتبه کارایی در پایان سال ۱۳۹۲ می باشند .

شرکت های برق منطقه ای در کدام بخش (تولید ، انتقال و فوق توزیع ) کارا و نا کارا می باشند ؟

شرکتهای برق منطقه ای فارس ، یزد ،کرمان و خوزستان به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی مرحله تولید و شرکت های برق منطقه ای سیستان و بلوچستان ، سمنان و زنجان به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی مرحله تولید در پایان سال ۱۳۹۲ می باشند. شرکتهای برق منطقه ای تهران ، خراسان و گیلان دارای بالاترین رتبه کارایی مرحله انتقال و شرکت های برق منطقه ای هرمزگان ، سیستان و بلوچستان و یزد دارای پایین ترین رتبه کارایی مرحله انتقال در سال ۱۳۹۲ می باشند . شرکت های برق منطقه ای خراسان ، تهران ، زنجان ، فارس و مازندران به ترتیب دارای بالاترین رتبه کارایی مرحله فوق توزیع و شرکتهای برق منطقه ای سیستان و بلوچستان ، سمنان و باختر به ترتیب دارای پایین ترین رتبه کارایی مرحله فوق توزیع در سال ۱۳۹۲ می باشند.

۵-۷ تحلیل نتایج

در این مقاله ، داده های ۱۶ شرکت برق منطقه ای با بهره گرفتن از روش سه مرحله ای تحلیل پوششی داده ها طی دوره ۱۳۹۲ – ۱۳۸۵ مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت ، ساختار هر شرکت برق منطقه ای به سه مرحله ( تولید ، انتقال ، فوق توزیع ) تقسیم شده است . نمرات کارایی برای سه مدل مختلف محاسبه شد سپس مدلی که تمامی متغیرهای مستقل آن بر متغیر وابسته (نمرات کارایی) بیشترین تاثیر را داشت انتخاب گردید . اگر متغیر مستقلی در نمرات کارایی تاثیر نداشته باشد بهتر است این متغیر مستقل از مدل طراحی شده خارج گردد زیرا باعث پایین آوردن دقت نمرات کارایی می شود .بعد از انتخاب بهترین مدل برای ارزیابی شرکت های برق منطقه ای نتایج تحلیل نمرات کارایی در سه مرحله تولید ، انتقال و فوق توزیع نشان داد کارایی شرکت های برق منطقه ای ایران از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۰ روند کاهشی و از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۲ روند افزایشی داشته است و همچنین شرکتهای برق منطقه ای تهران،گیلان و خراسان دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکتهای برق منطقه ای سیستان و بلوچستان و مازندران دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال ۱۳۹۲ می باشند . نتایج تجزیه کارایی شرکتهای برق منطقه ای ایران نشان می دهد کارایی مراحل انتقال و فوق توزیع بیشترین تاثیر را در کارایی کل برای شرکتهای برق منطقه ای ایران دارند البته این تاثیر برای ۱۶ شرکت برق منطقه ای یکسان نمی باشد ، بستگی به حجم داده ها برای هر مرحله دارد . جدول ۵-۴ نشان می دهد ، شرکت برق منطقه ای سیستان و بلوچستان به منظور کارآمدتر شدن باید کارایی را در سه مرحله تولید ، انتقال و فوق توزیع افزایش دهد، و همچنین شرکت برق منطقه ای مازندران برای کارآمد تر شدن باید کارایی مرحله انتقال را افزایش دهد زیرا در مرحله تولید و فوق توزیع نسبت به سایر شرکت های برق منطقه ای کارآمدتر می باشد .

۵-۸ پیشنهادات

به منظور تجزیه و تحلیل کارایی شرکتهای برق منطقه ای ایران برای تحقیقات آینده پیشنهاد می شود :

ارزیابی کارایی شرکتهای برق منطقه ای با داده های مالی از جمله هزینه های نگهداری و تعمیرات به فروش انرژی برای سه بخش تولید ، انتقال و فوق توزیع

استفاده از رویکرد شبکه های عصبی DEA برای ارزیابی کارایی نسبی شرکتهای برق منطقه ای

بررسی رابطه بین توسعه تاسیسات برق و کارایی فنی شرکتهای برق منطقه ای ایران در سه بخش تولید ، انتقال و فوق توزیع

امکان سنجی تبدیل برخی از خطوط و پستهای انتقال به خطوط و پستهای فوق توزیع برای افزایش کارایی شرکتهای برق منطقه ای

پیوست ها

مدل برنامه نویسی شده DEA سه مرحله ای در نرم افزار GAMS

Title a three-stage DEA Model

Sets

i “Inputs” /i1*i5/

r “outputs” /r1,r2/

f “intermediate” /f1,f2/

j “units” /DMU01*DMU128/

a1(i) “ip1” /i1,i2/

c1(f) “fp1” /f1/

c2(f) /f2/

a2(i) “ip2” /i3,i4/

b1(r) “rp2” /r1/

a3(i) “ip3” /i5/

b2(r) “rp3” /r2/ ;

Alias (j,l);

parameters

Xk(i) “Inputs of under evaluation DMU”

Zk(f) “intermediate products of under evaluation DMU”

Yk(r) “outputs of under evaluation DMU”

w1

w2

w3

Ek

E1

E2

E3 ;

Scalar Epsilon /0.0001/ ;

Table x(i,j)

DMU01 DMU02 DMU03 DMU04 DMU05 DMU06 DMU07 DMU08 DMU09

i1 2.628 4.235 2.818 8.684 3.650 2.811 0.00001 0.00001 0.997

i2 2.16 2.556 2.36 8.566 3.51 2.384 0 0.025 0.644

i3 3.309 2.823 3.402 4.158 1.211 3.595 0.752 0.401 3.105

i4 4.770 6.855 5.790 18.746 3.188 9.864 2.280 1.500 1.330

i5 3.355 4.941 4.205 12.013 5.535 7.006 2.247 0.790 1.538

+ DMU10 DMU11 DMU12 DMU13 DMU14 DMU15 DMU16 DMU17 DMU18

i1 1.243 2.928 1.369 1.846 2.761 3.230 0.579 2.472 4.228

i2 1.291 2.585 1.332 1.7 2.195 2.372 0.635 2.796 2.555

i3 2.304 4.261 3.020 0.907 2.398 1.533 0.896 3.885 2.824

i4 2.820 7.276 3.955 2.715 4.815 5.657 1.888 4.765 7.175

i5 2.633 5.986 2.983 1.769 3.058 2.860 1.538 3.705 5.521

+ DMU19 DMU20 DMU21 DMU22 DMU23 DMU24 DMU25 DMU26 DMU27

i1 3.149 8.944 3.588 2.898 0.00001 0.00001 1.007 1.508 3.170

i2 2.36 8.566 3.597 2.397 0 0.025 0.742 1.291 3.542

i3 3.402 4.276 1.316 3.746 0.753 0.761 3.105 2.304 4.579

i4 6.225 19.496 3.188 10.144 2.360 1.500 1.410 3.145 7.826

i5 4.783 12.433 5.759 7.263 2.452 0.910 1.680 2.898 6.332

+ DMU28 DMU29 DMU30 DMU31 DMU32

i1 1.547 1.886 3.130 3.239 0.583

i2 1.492 1.7 2.215 2.372 0.635

i3 3.175 0.950 2.398 1.694 1.478

i4 4.350 2.840 5.290 6.002 2.093

i5 3.178 1.844 3.392 3.170 1.657

+ DMU33 DMU34 DMU35 DMU36 DMU37 DMU38 DMU39 DMU40 DMU41

i1 3.533 4.625 3.097 9.449 4.008 2.716 0.00001 0.011 0.977

i2 3.273 2.555 2.36 8.566 3.757 2.397 0 0.025 0.997

i3 3.805 3.030 3.429 4.287 1.554 3.747 0.885 0.829 3.105

i4 4.805 7.210 6.760 20.146 3.588 11.299 2.925 2.050 1.490

i5 4.065 6.066 5.103 13.223 6.564 7.601 2.627 1.003 1.848

+ DMU42 DMU43 DMU44 DMU45 DMU46 DMU47 DMU48 DMU49 DMU50

i1 1.564 3.979 1.809 2.079 3.371 3.312 0.692 3.617 4.363

i2 1.291 3.86 1.972 1.7 2.215 2.372 0.794 3.274 2.555

i3 2.875 4.641 3.175 0.950 2.397 1.715 1.480 3.583 3.061

i4 4.075 8.741 4.525 2.840 6.205 6.026 2.093 5.125 8.250

i5 3.068 7.735 3.352 1.874 3.946 3.295 1.658 4.274 6.721

+ DMU51 DMU52 DMU53 DMU54 DMU55 DMU56 DMU57 DMU58 DMU59

i1 3.281 9.168 4.005 2.637 0.00001 0.015 1.198 1.788 4.322

i2 2.36 8.998 4.235 2.397 0 0.025 1.163 1.291 3.86

i3 3.983 4.314 1.801 4.213 1.068 1.078 3.585 2.984 5.549

i4 7.215 20.346 3.588 12.341 3.040 2.220 1.780 4.595 10.056

i5 5.231 13.543 6.544 8.521 2.704 1.020 2.028 3.127 8.267

+ DMU60 DMU61 DMU62 DMU63 DMU64

i1 1.619 1.955 3.258 3.097 0.704

i2 1.972 1.727 2.215 2.372 0.953

i3 3.381 1.122 2.509 2.214 1.482

i4 4.650 2.840 6.375 5.656 2.093

i5 3.367 1.874 4.401 3.455 1.808

+ DMU65 DMU66 DMU67 DMU68 DMU69 DMU70 DMU71 DMU72 DMU73

i1 3.750 4.269 3.164 9.698 3.936 2.996 0.045 0.010 1.416

بررسی تاثیر عدالت سازمانی بر مدیریت استعداد با توجه به نقش میانجی سرمایه اجتماعی در شهرداری شهرستان دامغان- قسمت ۱۱

تحقیق عبارت است از مجموعه فعالیت های منظم، منسجم و هدفمند که در پی دستیابی به یکی از خواسته ها به صورت فردی و گروهی صورت می پذیرد. در طی فرایند تحقیق با بکارگیری ابزارهای جمع آوری داده ها به طور عینی و معتبر، مشاهده، بررسی و استخراج می شوند و سپس با بهره گرفتن از فنون تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی به طور کمی و غیر کمی سعی می شود ادعاها و گمانه زنی های علمی ارائه، آزمون و در نهایت پذیرفته یا رد می شوند و نتیجه گیری نهایی صورت می گیرد. روش تحقیق را می توان به عنوان مجموعه ای از قواعد، ابزارها و راه های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات دانست. اتخاذ روش تحقیق علمی تنها راه دستیابی به دستاوردهای قابل قبول و علمی می باشد. به طور کلی هر تحقیق در ابتدا در پی طرح مشکل یا مساله ای مطرح می شود. مشکل و مساله است که سوالات زیادی را در ذهن محقق ایجاد می نماید و در برخی مواقع موجب پیدایش فرضیاتی می شود. در این حالت پژوهشگر با جمع آوری اطاعات و آمار مورد نیاز و تجزیه و تحلیل آنها به پاسخ سوالات پژوهشی، تایید و یا رد فرضیات مطرح شده، می پردازد (خاکی، ۱۳۸۷: ۲۰۱).
مباحث مطرح شده در این فصل عبارتند از: فرایند اجرای پژوهش، روش های اجرای پژوهش، جامعه و نمونه آماری، روش ها و ابزار جمع آوری داده ها و اطلاعات و همچنین روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات.
۳-۲) فرایند اجرای تحقیق
در این پژوهش، ابتدا به بررسی ادبیات موضوع بر اساس مساله بیان شده پرداخته شد، سپس متغیر های اصلی تحقیق شناسایی و برای شهرداری شهرستان دامغان، استدلال می شوند. داده های مورد نیاز برای سنجش و اندازه گیری متغیر های فوق به وسیله پرسشنامه و به صورت میدانی جمع آوری شد، سپس این داده ها، تبدیل به امتیازات مربوط شده و برای تجزیه و تحلیل با بهره گرفتن از نرم افزار spss 19 و Lisrel 8.54 آماده می شوند. در ادامه با محاسبه ی مشخصه های توصیفی متغیر و جداول مربوطه، توزیع صفت های متغیر بررسی و در نهایت به آزمون فرضیه اقدام شده است.
۳-۳) روش اجرای تحقیق
تحقیقات را می توان بر اساس معیارها و مبناهای مختلفی دسته بندی کرد. این معیارها و مبناها شرایطی را فراهم می آورند که بتوان بر اساس آن تحقیقات را طبقه بندی نمود اما انواعی از تحقیق به علت ماهیت چند بعدی و پیچیده ای که دارند در چندین طبقه قرار می گیرند و همین امر کار قضاوت شفاف و روشن را در این رابطه دچار مشکل می سازد اما به طور کلی می توان گفت مفیدترین طرح طبقه بندی انواع تحقیق حالتی است که در آن دسته بندی ها به حداقل و تفاوت ها به حداکثر برسد (خاکی، ۱۳۸۷: ۹۳). این پژوهش بر اساس طرح، از نوع توصیفی_تحلیلی و بر اساس هدف، از نوع کاربردی است. اجرای تحقیق توصیفی می تواند برای شناخت بیشتر شرایط موجود و یاری رساندن به فرایند تصمیم گیری باشد. تحقیق توصیفی شامل جمع آوری اطلاعات برای آزمون فرضیه یا پاسخ به سوالات مربوط به وضعیت فعلی موضوع مورد مطالعه می شود. یک مطالعه توصیفی چگونگی وضع موجود را تعیین کرده و گزارش می کند (خاکی، ۱۳۸۷: ۱۰۴). به عبارت بهتر مطالعه توصیفی برای تبیین و توصیف ویژگی های متغیرهای های یک موقعیت صورت می گیرد. از این رو هدف هر مطالعه توصیفی عبارت است از تشریح جنبه هایی از پدیده ی مورد نظر پژوهشگر با دیدگاهی فردی، سازمانی، صنعتی و نظایر آن (سکاران، ۱۳۸۴: ۱۲۴-۱۲۳).
از لحاظ دسته بندی تحقیقات بر حسب هدف، می توان پژوهش حاضر را یک تحقیق کاربردی محسوب نمود زیرا با بهره گرفتن از یک مدل تئوریک به تبیین و پیش بینی تاثیر عدالت سازمانی از طریق سرمایه اجتماعی بر مدیریت استعداد در شهرداری شهرستان دامغان می پردازد. تحقیقات کاربردی با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی که از طریق تحقیقات بنیادی فراهم شده برای رفع نیازمندی های بشر و بهبود و بهینه سازی ابزارها، روش ها و الگوها در جهت توسعه ی رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان مورد استفاده قرار می گیرند (حافظ نیا،۱۳۸۲: ۵۱).
۳-۴) جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحدهایی که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (مقیمی، ۱۳۸۰ :۲۹۴). نمونه بخشی از جامعه می باشد که معرف آن است. به عبارت دیگر نمونه عبارت است از تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ی ویژگی های اصلی جامعه باشد (آذر و مومنی، ۱۳۷۷ :۱۸۲). و نمونه گیری یعنی انتخاب تعدادی از افراد، حوادث و اشیا از یک جامعه ی تعریف شده به عنوان نماینده ی آن جامعه (دلاور، ۱۳۷۶: ۱۲۰). جامعه ی آماری پژوهش کارکنان شهرداری شهرستان دامغان به تعداد ۱۰۰ نفر می باشند.

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

کارکرد فعل در مرزبان نامه- قسمت ۳۱

ب) در معنی متعدی (پرورش دادن)
ایشان را بیشتر داده و به هر یک ستاره ای از ستارگان علوی و سفلی نگهبان احوال کرده تا هم چنان که دایگان طفل را پرورند، او را حضانهی تربیت میدارد و می پرورد.(۴/۲۲۹)
زادن
الف) به معنی لازم (پدید آمدن)
و اگر امروز در مکامن نفس هر یک این معانی پوشیده است، فردا از مادر ملک عقیم فتنههای ناموقع زاید. (۷/۱۲۳)
نه هرچه آهو اندازد، مشک بویا بود یا هرچه از نحل آید، عسل مصفّی یا هرچه صدف پرورد، لؤلؤ لالا، نه هر کس از شیر زاید دلیر بود یا هرچه از آهن کنند، شمشیر بود. (۶/۴۲۵)
ب)در معنی متعدی (به دنیا آوردن)
چون جهان به حوادث آبستن است و هر لحظه به حادثه زاید. (۷/۶۶۰)
افتادن در معنی متعدی
شاید که به وقت باختن از آن حریف کند دست بد باز نادان بازئی آید که دست خصم را فرو بندد و در مضیقی افتد. (۱/۵۳۷)
۵-۳- شیوه های مجهول کردن افعال در مرزباننامه
فعل مجهول به گونه ای از افعال اطلاق میشود که نهادش کنندهی کار نیست بلکه اثر فعل را پذیرا است. نویسنده وقتی جمله را به صورت مجهول به کار میبرد که یا مفعول چنان معروف و مشهور است که نیاز به ذکر آن نیست و یا بنا به دلایلی، از جمله اینکه گوینده، نهاد را
نمیشناسد یا نمیخواهد نامش را فاش سازد و یا گوینده و نویسنده فکر میکند خواننده نهاد را میشناسد، تعمد در نیاوردن فاعل دارد. فرشیدورد در باب فعل مجهول چنین میفرمایند: «فعل متعدی مجهول آن است که فاعلش مجهول باشد و فعل به مفعول صریح اسناد داده شود.» (فرشیدورد، ۱۳۸۲: ۴۳۱)
نمونه های بیرون آمده از افعال مجهول مرزباننامه بیانگر این است که افعال مجهول به کار رفته در کتاب مرزباننامه حدود ۲% میباشد که از این تعداد ۳۸% با استعانت از فعل معین مجهول ساز شدن، ۲۱% با آمدن، ۱۱% با گشتن، ۱۱% با گردیدن ساخته شدهاند و ۱۹% مابقی به صورت افعال مجهول کوتاه به کار رفتهاند.
۵-۳-۱- فعل مجهول با صفت مفعولی بلند در مرزباننامه
امروزه فعل مجهول با کمک فعل شدن و با به کار رفتن فعل اصلی به صورت صفت مفعولی انجام میگیرد. فرشیدورد این شیوه را فعل مجهول با صفت مفعولی بلند میداند و در این باب چنین مینویسد: «چون فعلهای معین مجهول ساز در قدیم بیشتر از امروز بوده است، ناچار شکلهای مختلف فعل مجهول نیز بیش از این زمان بوده؛ زیرا امروز فعل معین مجهولساز تنها منحصر است به «شدن» در حالیکه در قدیم با گشتن»، «گردیدن» و «آمدن» نیز فعل مجهول ساخته میشده است. از این سر فعل اخیر «آمدن» بیشتر برای این مقصود به کار میرفته است.» (فرشیدورد، ۱۳۸۳: ۱۳۸)
۵-۳-۱-۱- فعل مجهول به استعانت از فعل شدن در مرزباننامه
فعل مجهول در مرزباننامه بیشتر مانند امروز به استعانت فعل شدن که عامترین و رایجترین صورت است، میآید:
لا جرم پشت طاقتم بدین صفت که میبینی، شکسته شد. (۲/۵۰۷)
و اندیشه بر تنفیذ احکام آن گماشته شد. (۳/۳۹۷)
بدان شگال خر سوار ماند که به نادانی کشته شد. (۶/۸۱)
اما بدان که چون اختصاص آن قربت یافته شد و چهرهی مراد به زلف آن آراسته گشت، به چند خصلت متحلّی شدن و چند بار گفت را متحمل بودن، واجب آید. (۵/۶۸۹)
و اگر از صحایف لطایفی که از قلم غیب نگار غرایب بارش که در خزاین ملوک جهان محفوظ و مکنون است، باز گفته شود. (۵/۲۸)
یادآوری: انوری (ص:۶۹)، خیامپور (ص:۷۲)، فرشیدورد (ص:۳۸۵)، کامیار (ص:۵۱) و دستور پنج استاد این گونه افعال را مجهول میدانند. خیامپور این گونه افعال را با توجه به نظر دیگران مجهول میدانند و گر نه خود اعتقادی به افعال مجهول و نایب فاعل ندارد.
۵-۳-۱-۲- ساختن فعل مجهول با استعانت از فعل معین آمدن در مرزباننامه
گاهی، چنانکه شیوهی پیشینیان است، در مرزباننامه نیز فعل مجهول را به استعانت فعل عام آمدن آورده است. پنج استاد در این مورد چنین مینویسند: «فعل مجهول آن است که به مفعول نسبت داده شود. فعل مجهول به استعانت فعلهای «آمدن، کشتن، گردیدن و افتادن» نیز صرف میشود و در قدیم بیشتر با شدن و آمدن صرف میشده است.» (قریب و …، ۱۳۸۰: ۱۷۲)
حفرهای بغی و طغیان است که به معاول اکتساب شما کنده آمد. (۳/۵۵۰)
هولترین قاطعی از قواطع راه آخرت ایشانند در بیان این معنی است که شرح داده آمد. (۶/۶۶۱)
و چون بر قدّ این عذرای مزین چنین دیبای ملون بافته آمد. (۶/۲۴)
۵-۳-۱-۳- آوردن نقش نمای «را» همراه نایب فاعل فعل مجهول در مرزباننامه
در متون گذشته و از جمله مرزباننامه، گاهی نایت فاعل فعل مجهول با «را» همراه است. فرشیدورد در این باب چنین میفرماید: «گاهی نایب فاعل فعل مجهول و همچنین فاعل در قدیم گاهی با «را» میآمده.» (فرشیدورد،۱۳۸:۱۳۸۳)
و پیغامبر را که به خلق فرستاده آمد. (۲/۳۹۴)
شرح خصایص آن ذیل را اگر مذیّل کنم، به امتداد ایام پیوسته گردد. (۵/۱۵)
یادآوری: این گونه افعال را خانلری در(ص:۱۳۲) دستور تاریخی مجهول میداند.
لیکن از بهر مناظم کار عالم و مجاری احوال عالمیان بر وفق حکمت اجزاء هر چهار را با یکدیگر اختلاط و امتزاج داده آمد. (۸/۲۶۲)
زروی را از این حال پیشانی گشاده شد و بر گلویِ او ساخته آمد. (۵/۴۱۰)

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

>یادآوری: برای این نمونه در مرزباننامه فقط همین موارد را یافته شد.
۵-۳-۱-۴- افعال مجهول به کمک گشتن و گردیدن در مرزباننامه
در مرزبان نامه، چنان که سبک پیشینیان است، فعل گشتن و گردیدن چنان به کار رفته که مفید معنی صیرورت و تحول است، خواه در فعل مرکب و خواه به صورت فعل معین مجهولساز.
۵-۳-۱-۴-۱- گردیدن
شکوفهی گفتار اگر چه برگ لطف برآرد، چون به صبای صدق اصغا پرورده نگردد، ثمرهی کردار ازو چشم نتوان داشت. (۳/۴۵)
میان ما برادران حبایل موالات و برادری و روابط مؤاخات و همزادی در کشاکش منازعت گسسته نگردد. (۱/۱۲۹)
۵-۳-۱-۴-۲- گشتن
اما بدان که چون اختصاص آن قربت یافته شد و چهرهی مراد به زلف وصال آن زلفت آراسته گشت، به چند خصلت متحلّی شدن و چند بار کلفت را متحمل بودن، واجب آید. (۵/۶۸۹)
چون تن پوشیده گشت، اندوه برهنگی مبر. (۹/۱۹۷)
و چون مجمع غاصّ به عوامّ و خواصّ آراسته گشت. (۶/۴۲۰)
و چهرهی مراد به زلف وصال آن زلف آراسته گشت. (۶/۶۸۹)
۵-۳-۱-۵- همراه شدن فعل مجهول با فاعل در مرزباننامه
در زبان فارسی اگر کننده کار در جمله حاضر و مشخص باشد تمایل بر این است از ساختمان معلوم جمله استفاده شود و از شیوهی مجهول پرهیز نمایند. امّا گاهی در مرزباننامه جمله به صورت مجهول به کار رفته در حالیکه فاعل در جمله حضور دارد:
سببی سگالم که بر دست شیر کشته شود. (۹/۵۷۰)
اینک شخصی بر دست من کشته شد. (۸/۱۶۹)
این مردی است از مشاهیر شهر، امشب ناگاه مست به من بازخورد، در من آویخت من کاردی بر مقتل او زدم، بر دست من کشته آمد. (۸/۱۶۷)
سببی سگالم که بر دست شیر کشته شود. (۹/۵۷۰)
۵-۳-۱-۶- فعل مجهول مرکب با همکرد «کردن»

واژه ها، ترکیبات، صنایع بدیع، نکته های بلاغی و بعضی نکات دستوری در ۲۰ قصیده اول دیوان مجیرالدین بیلقانی- قسمت ۱۸

بین مزن و بزن طباق وجود دارد.
بین جان و تن (در معنی غیر مراد آن: جسم) ایهام تناسب وجود دارد.
معنی بیت: ای دل! از شادی کردن و جانفشانی روی مگردان، زیرا این خوش خبر، از راه جان آمده است (از جانان به جان خبر آورده است).
۳)نیم شبخیزان دولت جوی را اندر مشام بوی اقبال از دم صبح درفشان آمدست
دولت جوی: صفت فاعلی مرکب مرخم؛ دولت جوینده.
بوی اقبال: امید خوشبختی.
مشام: (اسم عربی)، شامه، بینی، فارسیان به تخفیف میم استعمال نمایند و در حقیقت این لفظ صیغه ی جمع است که به معنی واحد استعمال یافته. «مشام» در اصل «مشامم» بوده، جمع «مشمم» که اسم ظرف است از «شم». (مصدر) به معنی بوییدن، پس در صیغه واحد، جمع به میم را در میم ادغام کرده «مشم» و مشام ساختند. جمع مشم که در فارسی مفرد استعمال می شود.
همه حس من یک به یک هست سلطان من از یک مشام گدا می گریزم (۲)
دم صبح: سپیده دم، نزدیک صبحگاه، کنایه از نسیم صبحگاهی.
خاقانی گوید:
دم صبح از جگر آرند و نم ژاله ز چشم تا دل زنگ پذیر آینه سیما بینند
(دیوان خاقانی، ص ۹۵ به نقل از همان)
درفشان: صفت فاعلی: درخشنده، روشن کننده، تابان، فروزان، درخشان (همان).
معنی بیت: به مشام عارفان سعادت خواه، آرزوی خوشبختی از نسیم صبحگاهی روشن، رسیده است.
۴)چشم روشن گشته اند الحق عزیزان جهان زین نسیم خوش که از یوسف به کنعان آمدست
چشم روشن گشتن: کنایه از شادمان و مسرور گشتن.
الحق (قید): راستی، براستی، حقیقتاً (معین).
عزیزان: با ابهام به دو معنی ارجمندان (اشخاص گرامی) و هم وزیر مصر، شوهر زلیخا به کار رفته.
عزیر: لقب یوسف (ع) و شاید خزانه دار یا بزرگترین صاحب منصب دربار فرعون، عزیز خوانده می شده و شاید مأخوذ از لفظ «ایزیس» خدای بزرگ مصر باشد. (۴) و یکی از اسماء خدای تعالی به معنی آنکه قدرتی بالاتر از قدرت او نیست.
یوسف: (اسم خاص): نام پیامبر معروف پسر یعقوب که سوره ۱۲ قرآن کریم به نام اوست و قصّه ی او در آن سوره «احسن القصص» خوانده شده است و سرگذشت او و خصوصیات زندگی اش در ادب فارسی و داستانهای ادبی آمده و در تفاسیر نیز شرح شده است (فرهنگ لغات و تعبیرات).
کنعان: نام قدیم فلسطین یا ارض موعود، مسکن یعقوب که قحطی در آن رخ داد (۵)
این بیت تلمیحاً به آیه زیر اشاره دارد:
«اذهبوا بقمیصی هذا فالقوه علی وجه ابی یأت بصیراً و اتونی باهلکم اجمعین» (آیه ۹۳، یوسف ۱۲).
ترجمه: این پیراهن مرا ببرید و آن را بر صورت پدرم بیفکنید، که بینا شود، و همه خانواده تان را به من آورید. (تعلیقات دیوان مجیر).
معنی بیت: از آن بوی خوشی که از یوسف زمانه (شاه محمود محمد) به سرزمین کنعان و دیار سروران این عصر رسیده است، چشم سروران و ارجمندان این زمانه روشن و پرنور گشته است.
۵)از ندای ابشروا گویان به پیروز اختری زخمها در زخم این پیروزه پنگان آمدست
ابشروا: به آیه زیر اشارت دارد:
«إنّ الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا تتنزل علیهم الملائکه الا تخافوا و لا تحزنوا و ابشروا بالجنه التّی کنتم توعدون» (آیه ۳۰، سوره فصلّت ۴۱).
ترجمه: کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست و استوار ماندند، فرشتگان بر آنان فرود آید که نترسید و اندوهناک مشوید. شادمان باشید به بهشتی که وعده کرده اند (همان).
پیروزه پنگان: کنایه از آسمان است.
پیروزه اختری: نیک بختی، مبارک طالعی (فرهنگنامه شعری).
زخمها، زخم: اولی به معنی جراحتها و دومی به معنی ضربه و آسیب.
بین زخمها و زخم جناس زاید (مذیل) وجود دارد.
معنی بیت: از صدای بشارت باد پروردگاری، به نیکبختی. ضربه ها در زخم این آسمان لاجوردی رسیده است. “یعنی آسمان که بر غم مردم شاد بود اینک از فریاد شادی فرشتگان بشارت گو زخم می خورد”. (دکتر احمد شوقی نوبر)
۶)وز فغان بانگ گردون بر صلای جان فشان عیسی اندر حجره گردون به افغان آمدست
فغان: دادخواهی و فریاد.
گردون:  قصیده ۱، بیت ۵٫
صلا: آواز دادن برای طعام خورانیدن یا چیزی دادن و به کسر به معنی بریان و در سراج نوشته که صلا به فتح، آواز کردن به سوی کسی برای دادن چیزی خواه طعام باشد، خواه غیر آن. مگر در کتب معتبره عربیه بدین معنی دیده نشد (غیاث).
حجره گردون: کنایه از آسمان، فلک چهارم (فرهنگنامه شعری).
توضیح: عیسی را به آسمان چهارم فراز بردند، بدان شرط که از دنیا وی هیچ چیز برنده و قاطع با خویشتن نداشته باشد، اما سوزنی که از روی غفلت در جیب داشت، موجب گشت که عروج او به آسمانها در باقی گردد.(۵)
خاقانی در جای جای دیوانش به این نکته اشاره کرده است:
من اینجا پای بست رشته ماندم چو عیسی پای بند سوزن آنجا (۷)
خاقانی در بیت دیگر گوید:
عیسیم منظر من باب چهارم فلک است که به هشتم در رضوان شدنم نگذارند
(فرهنگ لغات و تعبیرات)
مصرع اول این بیت تعقید معنوی دارد. مخصوصاً کلمه ی جان فشان و ترکیب صلای جان فشان، معنی درستی به دست نمی دهد، تساهلاً می توان بیت را این گونه معنا کرد:
معنی بیت: از ناله و فغان آسمان که در ازای صدا و دعوت جان فشانان برمی خیزد، گویا حضرت مسیح در حجره آسمان چهارم، به افغان و ناله درآمده است.
۷)لب چو جام پر شکرخندست عالم را از آنک خاتم گم گشته با دست سلیمان آمدست
شکرخند: کنایه از تبسّم شیرین زیر لب، آن که خنده ی زیبا و شیرین داشته باشد.
به خسرو ده که من نا داده وامی بر آن لبهای شکرخند دارم
(امیر خسرو، به نقل از فرهنگنامه شعری)