پایان نامه: بررسی نقش سیاسی و اجتماعی و فرهنگی زنان در دوران بنی امیه
واحد شاهرود
دانشکده علوم انسانی , گروه تاریخ
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد « M.A»
گرایش :اسلام
عنوان:
بررسی نقش سیاسی و اجتماعی و فرهنگی زنان در دوران بنی امیه
استاد راهنما:
جناب آقای دکتراحمد اشرفی
استاد مشاور:
جناب آقای دکترعلی رضوانی
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
فهرست مطالب
عناوین صفحه
چکیده ۱
فصل اول:کلیات. ۲
مقدمه. ۳
۱-۱- بیان مسئله. ۵
۲-۱- اهداف تحقیق ۵
۳-۱- سوالات تحقیق ۵
۴-۱- فرضیه های تحقیق ۵
۵-۱- پیشینیه تحقیق ۶
۶-۱- شیوه تحقیق ۶
۷-۱- مشکلات کار ۶
۸-۱- ساماندهی تحقیق ۷
فصل دوم:موقعیت اجتماعی وفرهنگی زن درروزگارجاهلیت. ۸
۱-۲- موقعیت زن درروزگارجاهلیّت ۹
۲-۲- زنده به گورکردن دختران دردوره جاهلیّت ۱۰
۳-۲- خانواده وازدواج درجاهلیت ۱۱
۴-۲- فساداخلاقی درجاهلیّت ۱۳
فصل سوم:ظهوراسلام وتاثیرآن بر جایگاه زن ۱۵
۱-۳- بعثت ۱۶
۲-۳- جایگاه زن درقرآن کریم. ۱۸
۳-۳- نقش حضرت خدیجه (س) درپیشرفت وگسترش اسلام. ۱۹
۴-۳-نقش حضرت فاطمه (س) در دفاع از پیغمبر . ۲۱
۵-۳- هجرت پیامبربه مدینه. ۲۳
۶-۳-پیامبراعظم وتاسیس دولت درمدینه. ۲۵
۷-۳- نقش حضرت فاطمه (س) پس ازهجرت به مدینه دریاری پیامبر (ص) ۲۷
۸-۳-موقعیت اجتماعی زنان درمدینه ۲۸
فصل چهارم :بررسی جایگاه زن دردوران خلفای راشدین. ۳۰
۱-۴- نقش حضرت فاطمه (س) درحمایت ازولایت ۳۱
۲-۴- بخشی ازخطابه حضرت زهرا (س) درموردغصب فدک ۳۳
۳-۴- مواضع همسران پیامبر (ص) درحکومت حضرت علی (ع) ۳۷
۴-۴- نقش عایشه دردوران حکومت خلفای راشدین. ۴۰
۵-۴- نقش عایشه درایجادجنگ جمل. ۴۱
فصل پنجم:بررسی نقش سیاسی واجتماعی وفرهنگی زنان دردوران بنی سفیان. ۴۴
۱-۵- علل روی کارآمدن معاویه. ۴۵
۲-۵-ویژگیهای حکومت معاویه. ۴۷
۳-۵- چگونگی به حکومت رسیدن یزیدبن معاویه. ۵۰
۴-۵- فسادوشرابخوارگی خلفای بنی سفیان. ۵۳
۵-۵-بررسی نقش برخی از زنان در حادثه کربلا ۵۴
۶-۵- خلافت معاویه بن یزید ۶۲
فصل ششم :بررسی نقش سیاسی و اجتماعی و فرهنگی زنان در دروان بنی مروان. ۶۴
۱-۶-اوضاع سیاسی عصرمروانی. ۶۵
۲-۶- حجاج وزنان زندانی. ۶۹
۳-۶- نقش زنان درقدرت ۷۱
۴-۶- تجمل گرایی وفساداخلاقی دردربارخلفای مروانی. ۷۳
۵-۶- رواج غنا و ساز و آواز در دربار خلفای مروانی . ۷۵
۶-۶- زنان آوازه خوان وموقعیت آنان در دربار و جامعه . ۷۸
۷-۶- علل سقوط بنی امیه . ۸۰
نتیجه گیری ۸۴
فهرست منابع ومآخذ. ۸۷
چکیده انگلیسی ۹۰
چکیده
خانواده و زن در عصر جاهلی فاقد هرگونه ارزش و احترام بود مرد جاهلی با زنده به گور کردن دختران خود سعی می کرد خود را از نکبت دختر دار شدن رها نماید. با طلوع خورشید اسلام بار دیگر زن مورد توجه قرار گرفت و او به عنوان موجودی انسان ساز از کرامت و بزرگی برخوردار گردید. ولی با رحلت پیامبر (ص) و عدم پذیرش جامعه به امامت و رهبری علی (ع) انحرافات در جامعه شروع به رشد و نمو نمودند تا این که با حکومت معاویه که به روش سلاطین و پادشاهان زندگی می کرد. جامعه هر چه بیشتر از اسلام اصیل دور گشت. اگر چه معاویه ظاهر اسلام را رعایت می کرد امّا در دوران یزید, حتی در ظاهر هم قوانین اسلام رعایت نمی شد.
در این دوران فساد و اباحی گری در جامعه رایج شد تا این که در شاخه مروانی حکومت بنی امیه زن مسلمان هر چه بیشتر از اصل و کرامت انسانی خود دور شد و بنی مروان با اشاعه فساد و اباحی گری در جامعه هر چه بیشتر زن را مورد ظلم و ستم قرار دادند. زن بارگی , میگساری و خرید کنیزکان آوازه خوان از دربار به درون جامعه منتقل گشت و جامعه اسلامی در این دوران فقط اسمی از اسلام را یدک می کشید و از درون دچار پوسیدگی و فساد شد.ناگفته نماند که در همین دوران سیاه بنی امیه پرورش یافتگان مکتب اهل بیت با تمام توان از جایگاه زن و حریم جامعه و عفاف و حجاب دفاع کردند و کسانی چون حضرت فاطمه زهرا(س) و زینب کبری سرآمد الگوی زنان عالم در تمام دورانها می باشند.
کلید واژه ها:زن, بنی امیه,جاهلیت,بنی مروان
مقدمه
در عصر جاهلیت زنان دچار بی مهری و ظلم و ستم قرارداشتند با بعثت پیامبر (ص) , وتعالیم انسان ساز اسلام زن بار دیگر مورد توجه قرار گرفت و از جایگاه والا و با کرامتی برخوردار گردید و ارزش انسان نه به جنسیت بلکه به تقوی و پرهیزگاری قرار گرفت در راه گسترش اسلام زنان نیز نقش قابل توجهی ایفا نمودند. از جمله حضرت خدیجه (س) همسر گرامی پیامبر در راه اسلام از هیچ فداکاری دریغ ننمود و زحمات بسیاری در این راه متحمل شد او که یکی از ثروتمندان عرب به شمار می رفت تمام ثروت خود را در راه گسترش اسلام هزینه نمود.نقش زنان درصدر اسلام بسیار برجسته می باشد آنان همپای مردان در این راه زحمات بسیاری کشیدند. حتی در جنگهای پیامبر حضور به هم رساندند و در جایی که لازم بود حتی از جان پیامبر (ص) دفاع نمودند . امّا با رحلت پیامبر و دور شدن امّت از تعالیم بزرگ اسلام و ماجرای سقیفه وبرگزیده شدن خلفای سه گانه بخصوص در دوران عثمان حاکمان و مردم هرچه بیشتر از اسلام اصیل فاصله گرفتند با انتخاب حضرت علی (ع) و تلاشهای بسیاری آن حضرت برای برگشت به سیره نبوی نمود ولی جامعه اسلامی تحمل عدالت علی (ع) را نداشت و سرانجام با شهادت آن حضرت و عدم تمکین جامعه به امامت حسن بن علی(ع) زمینه برای ایجاد حکومت اموی بدست معاویه فراهم گردید و معاویه توانست با سه عامل زر, زور , تزویر حکومت را بدست بگیرد و حکومت را در میان خاندان خود موروثی کند اگر چه معاویه به ظاهر اسلام را رعایت می کرد ولی یزید آشکارا به فسق و فجور می پرداخت و در حکومت کوتاه خود سه فاجعه بزرگ را پدید آورد : ۱- شهادت امام حسین(ع) و یارانش ۲- واقعه حرّه ۳- به آتش کشیدن خانه کعبه, بعد از یزید حکومت به دست شاخه مروانی بنی امیه افتاد و خلفای مروانی نیز به طور آشکار به فسق و فجور می پرداختند به زن بارگی , میگساری , خرید کنیزکان آوازه خوان رو نمودند. خلفای بنی امیه هر دو شاخه بنی سفیانی وبنی مروانی در دور کردن مسلمانان وبه خصوص زن مسلمان از تعالیم حیات بخش اسلام نقش به سزایی داشتند. دردوران بنی امیه زن بار دیگر سقوط نمود و بعنوان وسیله ای در راه لذّت خلفای سفیانی و مروانی و رواج فساد در جامعه گردید.تا به این وسیله با سرگرم کردن جامعه به امور لهو ولعب از ایجاد وگسترش انقلاب ها وقیام ها بر ضد حکومت اموی جلو گیری نماید. دوران حکومت اموی یادآور عصر جاهلیت به ویژه درباره زنان می باشد و این پژوهش به جایگاه زن در این دوران پرداخته است.
۱-۱- بیان مسئله
