پایان نامه: شناسایی تنگناهای صادرات نرم افزار و راهکارهای برای رفع آن
چکیده
امروزه تحولات جدید اقتصاد جهانی از جمله نوسان شدید قیمت مواد اولیه، بالارفتن دستمزد نیروی انسانی، افزایش هزینه حمل ونقل، انبارداری و سایر فاکتورهای تولید، بسیاری از کشورهای در حال توسعه را به فکر واداشته است تا برای موفقیت بیشتر در رقابتهای تجاری، وارد عرصه تولید و تجارت کالاهایی شوند که کمترین میزان وابستگی به مولفههای پر ریسک اقتصادی را داشته باشند . صنعت نرم افزار یکی از این صنایع است. این صنعت علاوه بر دارا بودن ارزش افزوده بالا، کمترین نیاز به مواد اولیه و دیگر مولفه های هزینه زا را دارد. در واقع صنعت نرم افزار یک صنعت دانش بر و تمیز است و بر تحقیق و توسعه استوار است. کشور ما نیز می تواند به منظور دست یافتن به منافع حاصل از این صنعت، گام در راه صادرات نرم افزار بگذارد.
با توجه به این امر، این تحقیق به بررسی شناسایی تنگناهای صادرات نرم افزار و ارائه راهکارهای برای رفع آن پرداخته است. در این تحقیق که جامعه آماری آن شرکت های نرم افزاری عضو اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار بودند، پنج فرضیه در مورد تقاضا، دیدگاه و استراتژی ملی، اعتماد و ارتباط بین المللی، ویژگی های صنعت نرم افزار و زیرساخت ها و عوامل درون شرکتی تدوین شد. پرسشنامه بر اساس فرضیات تحقیق طراحی شد و در اختیار نمونه که همان جامعه آماری می باشد قرار گرفت و نتایج حاصل از پرسشنامه بر اساس روش رگرسیون مورد آزمون قرار گرفت. حاصل این بررسی نشان می دهد که هر پنج عامل ذکر شده در سطح خطای ۵% بر صادرات نرم افزار موثرند.
کلمات کلیدی: نرم افزار، تحقیق و توسعه، صادرات، موانع
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱) مقدمه
صنعت نرم افزار یکی از پیشروترین صنایع در اقتصاد بینالمللی است که در سالهای اخیر جایگاه ویژهای در میان دیگر شاخههای صنعتی برای خود باز کرده است.
تحقیقات اقتصادی نشان میدهد فشار ناشی از نوسان هزینههای تولید به ویژه در دوره بحران اقتصاد جهانی، تعاملات تجاری را به سمت مبادله هرچه بیشتر فناوری اطلاعات و خدمات نرم افزاری سوق داده است، چرا که تولید محتوای الکترونیک علاوه بر دارا بودن ارزش افزوده بسیار بالا، کمترین نیاز به مواد اولیه و دیگر مولفههای هزینهزا را دارد و تولید آن از ریسک ناچیزی در مقایسه با سایر کالا و خدمات برخوردار است. این ویژگی خدمات نرم افزاری و اهمیت روز افزون آن در سایر فعالیتهای صنعتی و خدماتی سبب شده است تا در سالهای اخیر و در مقایسه با حوزههای مختلف اقتصادی، سرمایههای بیشتری را به خود جذب کند. اگر پیش از این صنعت و تجارت نرم افزار در حیطه کشورهای توسعه یافته نظیر ایالات متحده آمریکا، کانادا، انگلستان، استرالیا، ژاپن، آلمان، اسپانیا و حداکثر یکی دو کشور در حال توسعه نظیر هندوستان و آفریقای جنوبی بود، امروزه مدعیان جدیدی از میان کشورهای جنوب به این حوزه صنعتی و تجاری وارد شدهاند و از این طریق میزان تولید ناخالص داخلی خود را بهبود بخشیدهاند. برزیل، آرژانتین، تایلند، ویتنام، مالزی، ترکیه و برخی از جمهوریهای استقلال یافته آسیای مرکزی در زمره کشورهایی هستند که رویکرد نوینی به تولید و صادرات بستههای نرم افزاری پیدا کرده و به سرعت جای خود را در میان صادرکنندگان عمده این قبیل محصولات باز میکنند. نگاهی به آمار مبادله خدمات نرم افزاری جهان در سال ۲۰۰۹ نشان میدهد که بالغ بر ۶۰ درصد از صادرات ۱۰۰میلیارد دلاری این حوزه متعلق به هند و چند کشور بزرگ صنعتی است، با این حال برخی از کشورهای در حال توسعه به سرعت سهم خود را در بازار جهانی این گونه خدمات افزایش میدهند و با بهره گرفتن از مزایای نسبی خود در تولید محتوای الکترونیک، در زمره تولید کنندگان و صادرکنندگان برتر نرم افزار قرار میگیرند. (اتاق بازرگانی ایران، ۱۳۸۸، شناسه مطلب ۹۰۲۴)
کشور ما ایران، یکی از کشورهای در حال توسعه است و یکی از مهمترین راههای کسب درآمد آن در افق زمانی بلندمدت جهت به حرکت درآوردن چرخهای توسعه افزایش عرضه محصولات غیرنفتی به بازارهای بینالمللی است. شرکتهای صادرکننده میتوانند با بهکارگیری راهبردهای مناسب، در یک افق زمانی بلندمدت، بازارهای هدف مناسبی را برای محصولات نرمافزاری ایرانی یافته و سهم صادرات نرمافزار کشور از بازارهای جهانی را تا جایگاه مناسبی افزایش دهند.
تحقیق حاضر با عنوان «شناسایی تنگناهای صادرات نرم افزار و راهکارهای رفع آن » مطرح است. مطالعات انجام شده در این پژوهش با هدف شناسایی تنگناها صادراتی و ارائه راهکارهای با تکیه بر نقاط قوت جهت صادرات نرمافزار به بازارهای هدف خارجی، از طریق پرسشنامههای ارسالی و کسب نظرات شرکتهای نرم افزاری است.
۱-۲) بیان مساله
امروزه فروش بستههای اطلاعاتی با عنوان نرم افزار که قابلیتهای تولید، ترکیب، طراحی، تجزیه و تحلیل اطلاعات را به کاربرانشان میدهد، پرسودترین کسب وکار دنیا بشمار میرود. کشورهای پیشرفته در فناوری اطلاعات و کشورهای بین المللی عظیم که در این زمینه به پیشرفتهای علمی و تکنولوژیک رسیدهاند سالانه میلیاردها دلار از محل فروش این منبع نوظهور درآمد کسب میکنند. کشورهای آمریکا، کانادا، هند و برخی ازکشورهای اروپایی بعنوان سردمداران صنعت نرم افزار توانستهاند سایه خود را بر بازار بین المللی بیافکنند و بیرقیب یا کم رقیب درعرصهای که گزینش کردهاند یکه تازیکنند.(حسنی، فرنود ، ۱۳۸۴)
کشور ما ایران نیز در سال های اخیر تلاشهای قابل توجهی برای حضور در بازارهای بینالمللی خدمات نرم افزاری به عمل آورده است و بعضی از شرکت ها موفق به صادرات نرم افزارهای علمی و فرهنگی شده اند و برخی پروژه های نرم افزاری در کشورهای همسایه نظیر افغانستان، تاجیکستان و ترکمنستان هم اکنون توسط مهندسان ایرانی در حال اجراست. با این حال وجود بعضی تنگناها مانع توسعه و شکوفایی صنعت تولید نرم افزار و صادرات آن شده است بطوری که طبق آخرین آمارها سهم ایران از این بازار بزرگ تقریبا” ۷۵میلیون دلار است که با توجه به صنعت چندصد میلیارد دلاری بازار نرم افزار که در سال۲۰۰۷، ۲۵۱ میلیارد اعلام شده است سهم چندانی در بازار جهانی ندارد. صنعت نرم افزار ایران می تواند درصورت تدوین یک استراتژی درست و سروسامان دادن وضع موجود، سهم خود را در بازار جهانی نرم افزار افزایش دهد. (نهاوندیان، ۱۳۸۷)
- ۹۹/۰۴/۰۵